ائتلاف در سایه قانون جدید

اعتمادآنلاین| سیدعماد حسینی: روز یکشنبه مردم لبنان پای صندوق‌های رای می‌روند تا نمایندگان مجلس این کشور را انتخاب کنند. بر اساس اعلامیه دولت این کشور، حوزه‌های رای‌گیری برای 12 ساعت از ساعت 7 صبح تا هفت شب به وقت بیروت آماده استقبال از رای‌دهندگان هستند.

بر اساس آمارهای منتشر شده 918 نامزد از جمله 111 زن در این انتخابات در 77 لیست انتخاباتی حضور دارند و برای کسب 128 کرسی پارلمان با یکدیگر به مبارزه می‌پردازند. آمارهای وزارت کشور لبنان نشان می‌دهد که 3 میلیون و 744 هزار و 245 نفر واجد شرایط رای دادن بوده که از این میان 65 درصد مسلمان و35 درصد مسیحی هستند. هر جریانی برای تشکیل کابینه باید دست‌کم 65 کرسی پارلمان را به دست آورد اما ظاهرا این امر بدون ایجاد ائتلاف‌های درون پارلمانی امکان‌پذیر نیست.

در چارچوب قانون اساسی لبنان، ساختار کشور پارلمانی بوده، نخست‌وزیر سنی مذهب است و بعد از مشاوره با رئیس‌جمهوری که از طایفه مسیحی‌های مارونی کابینه را تشکیل می‌دهد، ریاست پارلمان هم به عهده یک شیعی است.

قانون انتخابات

فارغ از اطلاعات معمول و کلاسیک که در مورد هر انتخاباتی منابع رسانه‌ای منتشر می‌کنند ما در برابر انتخاباتی با قانونی پیچیده و ائتلاف‌های عجیب وغریب هستیم. از زمان تاسیس دولت لبنان تا دوره قبلی سیستم انتخابات بر اساس اکثریت آرا بود و گرچه چند بار شاهد تغییر و تقسیم‌هایی در حوزه‌های انتخاباتی بود اما امروز قانونی متفاوت با آنچه که تا کنون لبنان شاهد آن بود مواجه هستیم.

مجلس نمایندگان لبنان تابستان گذشته قانون جدیدی را برای انتخابات کشور به تصویب رساند که بهترین تعبیر برای آن، قانونی تلفیقی از نسبیت و رای ترجیحی است. قانون جدید لبنان را به پانزده حوزه انتخابیه تقسیم کرد که هر یک از حوزه‌ها نسبتی از کرسی‌های پارلمان را کسب می‌کنند. بر اساس این قانون، هر یک از لیست‌های حاضر در حوزه انتخابات به نسبت آرای دریافت‌شده نسبتی از کرسی‌ها را به خود اختصاص خواهد داد، این نسبت هم در قالب تقسیم تعداد رای‌دهندگان حوزه بر تعداد کرسی‌های اختصاص‌یافته به آن حوزه مشخص می‌شود، پس در این چارچوب حداکثرهای هر حوزه با حوزه دیگر اختلاف پیدا خواهد کرد. این نوع جدید از رای شماری باعث می‌شود تا ائتلاف‌های عجیب وغریبی در حوزه‌های مختلف انتخاباتی شکل بگیرد.

پیش از این و حداقل در دوره های انتخاباتی سال های 2005 و 2009 لیست‌های انتخاباتی به دو گروه عمده 8 مارس (طرفداران سوریه ) و 14 مارس (طرفداران عربستان) تقسیم می‌شدند.

این در حالی است که در دوره جدید شاهد ائتلاف‌هایی متفاوت هستیم امری که به گفته اکثر کارشناسان به دلیل تفاوت قانون جدید انتخابات و اجباری که جریان‌های سیاسی احساس می‌کنند شکل گرفته است. ویژگی‌های عجیب و غریبی در ائتلافهای این دوره می توان یافت که قبلا برای چارچوب سخت گرایش‌های سیاسی حاکم بر لبنان غیر قابل تصور بود، به طور مثال در این دوره اصلا تعجب‌آور نیست که دو جریان در یک حوزه انتخاباتی با یکدیگر ائتلاف و اتحاد داشته باشند، فعالیت تبلیغاتی خود را با یکدیگر هماهنگ و از یکدیگر حمایت کنند و در حوزه‌ای دیگر با یکدیگر رقیب باشند.

به گفته یکی از کارشناسان ویژگی اصلی این دوره از انتخابات پارلمانی لبنان آن است که برنامه‌های سیاسی جریان‌ها کمترین نقش را در شکل‌گیری ائتلاف‌های آنها ایفا کرده و اکثرا منافع اصلی آنها در کسب آرا باعث شکل‌گیری چنین ائتلاف‌هایی شده است.

طرفداران این قانون تاکید می‌کنند که یکی از نکات مثبت قانون است که باعث شد تا جریان‌هایی که تاکنون کمتر با یکدیگر تعامل داشتند مجبور شدند برنامه‌های مشترکی را حداقل در دوره تبلیغات انتخاباتی با هم داشته باشند و همین امر موجبات نزدیکی جریان‌های مختلف را با وجود صف‌بندی‌های متضاد سنتی فیمابین به وجود آورد. مزیت دیگر این قانون از نگاه آنها پدیدار شدن حداکثری نیاز نامزدها به رای‌دهنده فارغ از تبعیت‌های حزبی و جناحی‌شان است.

یک روزنامه نگار لبنانی در رابطه با این تضادها نوشت به اعتقاد قریب به اتفاق مردم لبنان، انجام انتخابات با هر قانونی که باشد، بهتر و ارجح‌ از تمدید سه باره پارلمان آنگونه که در دوره گذشته شاهد آن بودیم، است.