فرانسه و برخورد با گسترش اسلام‌گرایی به بهانه دفاع از سکولاریسم

اعتمادآنلاین| آتنا شهبازی: پارلمان فرانسه متمم جدیدی تصویب کرد که استفاده از نمادهای مذهبی توسط اعضای پارلمان این کشور را ممنوع می‌کند. قبلاً پارلمان فرانسه همین قانون را برای مدارس نیز تصویب کرده بود.

به گزارش گروه بین‌الملل اعتمادآنلاین به نقل از بلومبرگ، هنگامی‌که مجلس ملی فرانسه ماه گذشته اعضای پارلمان را از پوشیدن یا نمایش نمادهای مذهبی ممنوع کرد، بسیاری از آن‌ها گفتند که این امر با سنت‌ طولانی سکولاریسم سخت‌گیرانه دولت در کشور مطابقت دارد. ممنوعیت یا تفکر رادیکال پشت آن تبدیل به یک مانع جدی برای برقراری روابط صلح‌آمیز با جوامع مهاجر شده است.

مانوئل والس، نخست‌وزیر سابق فرانسه، در حمایت از قانون جدید، اصرار داشت که این‌یک امر طبیعی است و ادامه سنت طولانی جدایی کلیسا و دولت در فرانسه بود. دیدگاه والس نشان‌دهنده دیدگاه اجماع نخبگان سیاسی و فرهنگی فرانسه است که به‌طور واضح نادرست است.

یک‌صد سال پیش در نهم سپتامبر سال 1905، نمایندگان مجلس ملی فرانسه قانونی را به تصویب رساندند که «جداسازی دولت از کلیسا» نام داشت. در طول تاریخ سیاسی فرانسه مدرن، پس از قانون 1905 که جدایی کلیسا از دولت بود، اعضای مجلس ملی فرانسه نمادهای مذهبی را استفاده می‌کردند. درواقع، هیچ‌کس آن را امری مغایر با سکولاریسم نمی‌دانست.

پس از جنگ فرانسه، چهره‌های سیاسی برجسته که شامل کشیش‌های کاتولیک رومی بودند، در مجلس سنا به‌عنوان سمبل نشسته بودند. آب پیر، یک راهب فرانسیسکن، به خاطر کارهای انسانی خود برای دهه‌ها تا زمان مرگش در سال 2007، به‌عنوان عضوی از مجلس ملی فرانسه بود و هرگز از طرز تفکر مذهبی خود جدا نشد.

قانون 1905 به‌تمامی کمک‌هزینه‌ها برای مؤسسات مذهبی پایان داد؛ اما هیچ قانونی علیه بیان عمومی ارزش‌های مذهبی نگذاشت؛ بنابراین، چرا این موضوع به‌طور متفاوتی به ما گفته‌شده است؟

پاسخ واضح است: طی چند دهه گذشته، میلیون‌ها نفر از مسلمانان یا کسانی که پس‌زمینه مسلمانی دارند، به فرانسه مهاجرت کردند. اگر مسلمانان در فرانسه مشکلی داشته باشند، می‌توان آن‌ها را به عدم پذیرش حکومت سکولاریسم متهم کرد.

از طرفی، سنجیدن تعصب ضد اسلام فرانسوی سخت است؛ زیرا به نظر می‌رسد که آن را از دیگر اشکال تعصب جدا می‌کند و بخشی از آن به دلیل تابو شدید فرانسه در برابر مطالعات اجتماعی دین است.

طبق نظر یکی از جامعه‌شناسان فرانسوی، از اواسط سال 2000، نسبت زنان مسلمان که حجاب داشتند، به‌طور قابل‌توجهی افزایش‌یافته است. هیچ رمز و رازی وجود ندارد: لایحه قانونی ممنوعیت روسری اسلامی در مدارس در سال 2004 تصویب شد. هدف این لایحه، تبدیل مدارس به فضاهای امن بود؛ اما به نتیجه‌ای مغایر با آن دست یافتند. بااین‌حال، هیچ‌کدام از شخصیت‌های برجسته در سیاست فرانسه، آن را معکوس و یا ملایم‌تر نمی‌کنند.

اصل سکولار، بحث‌های عمومی را خنثی می‌کند و مانع پیشرفت در ابعاد دیگر، چه اجتماعی، اقتصادی و چه فرهنگی می‌شود. همه این‌ها این پرسش را مطرح می‌کنند: امانوئل ماکرون کجاست؟ اوایل امسال دفتر او اعلام کرد که قرار است او در رابطه با سکولاریسم سخنرانی داشته باشد، اما این سخنرانی لغو شد.

ماکرون که اخیراً قانون جدیدی برای کنترل بیشتر بر مسئله مهاجرت تصویب کرده است، در مقابل این متمم که توسط اکثریت مجلس به تصویب رسیده است، سکوت کرد. برای یک رئیس‌جمهور که وعده داده بود دیدگاه‌های افراطی ضد اسلامی تمام می‌شود، یک رویکرد فراگیر و پایان دادن به سکولاریسم باید یکی از موارد مهم در فهرستش باشد.