بورس همچنان سبزپوش است؛ چرایی واکنش مثبت بازار سرمایه به بازگشت تحریم‌ها؟

لیلا پایدار- حسن حسنخانی، کارشناس مسائل اقتصادی، در گفت‌وگو با خبرنگار اعتماد آنلاین درباره شروع مثبت بورس و صف‌های خرید اکثر نمادها، در پاسخ به این سؤال که این وضعیت تا چه اندازه تحت تأثیر تحولات اخیر است، گفت: با فعال شدن مکانیزم ماشه، بورس امروز آغاز مثبتی داشت و اکثر نمادها با صف خرید همراه شدند. این وضعیت از چند نشانه قابل تفسیر است.

به گفته حسن‌خانی، نخست آنکه بازار ارز و در ادامه، بازار کالاهای پایه (کامودیتی‌ها) در داخل کشور، و به تبع آن، بازار سرمایه، نسبت به تحولات سیاسی، واکنشی شدید و حساس دارد. به محض آن‌که چشم‌اندازی موقتی و هیجانی در بازار ارز شکل می‌گیرد، بازار سرمایه نیز با امید به نوسان‌گیری واکنش نشان داده و شاخص‌ها رشد می‌کنند. این مسئله، نخستین نشانه از تأثیر تحولات اخیر بر روند بورس است.

به گفته حسنخانی، سبز شدن شاخص بورس در چنین شرایطی، خود گواهی‌ست بر آن‌که مکانیزم ماشه تأثیر ملموس و تهدیدآمیزی بر اقتصاد کلان کشور نداشته است. اگر فعالان اقتصادی پیش‌بینی می‌کردند که اجرای این مکانیزم می‌تواند به‌طور جدی امنیت کشور یا ثبات اقتصادی را با خطر مواجه کند و روندها را به زیان کشور تغییر دهد، قطعاً بازار با هیجان مثبت همراه نمی‌شد. شکل‌گیری صف خرید در این فضا، نشان از آن دارد که فعالان اقتصادی، چنین تهدیدی را جدی تلقی نکرده‌اند؛ چراکه در صورت احساس خطر، بازار سرمایه قطعاً با ریزش مواجه می‌شد و شاخص‌ها نزولی می‌گشتند.

او گفت: نمونه بارز این رفتار را می‌توان در روزهای آغازین جنگ نیز مشاهده کرد، زمانی که شاخص بورس به‌طور ملموسی کاهش یافت و فضای بازار آکنده از احساس ناامنی بود. بنابراین، بر دو نکته اساسی باید تأکید کرد: افزایش بیش از حد حساسیت بازار سرمایه و نرخ ارز غیررسمی نسبت به اخبار سیاسی، پدیده‌ای نامبارک و نگران‌کننده است که باید مدیریت شود و از شدت آن کاسته گردد. مکانیزم ماشه یا اسنپ‌بک، در حقیقت چیزی جز یک عملیات روانی نیست و اثر منفی آن، به‌زودی خنثی خواهد شد.

این کارشناس اقتصادی ادامه داد: بر این اساس، روند کلی بازار سرمایه، با در نظر گرفتن دو نکته فوق، اگر با دخالت‌های مستقیم مواجه نشود، احتمال آن می‌رود که این رشد موقتی و سبز شدن شاخص، مجدداً به کاهش بیانجامد و این اثر، خاصیتی میرا و گذرا پیدا کند.

او در پایان بیان کرد: اما در صورتی که دولت و کابینه اقتصادی، با انسجام و هماهنگی در سیاست‌های پولی، مالی، ارزی و تجاری حرکت کنند و در مسیر خنثی‌سازی آثار تحریم‌ها و مقابله با اقدامات خصمانه دشمنان گام بردارند، و همچنین موفق شوند اعتماد را به بخش خصوصی، مردم، مشارکت‌کنندگان بازار و فعالان اقتصادی بازگردانند، قطعاً شاخص بورس، بی‌نیاز از افزایش جهشی نرخ ارز، روندی رو به رشد و پایدار را تجربه خواهد کرد و بازار سرمایه به شکلی باثبات، رنگ سبز خود را حفظ خواهد نمود.