ضرورت توجه به صنعت رمزارزها

اعتمادآنلاین|
رییس کمیسیون اقتصادی مجلس معامله روزانه رمزارزها در کشور را بین 3 تا 5 هزار میلیارد تومان می‌داند.‌ رییس مجلس در نامه 22 اردیبهشت خود به رییس کل بانک مرکزی و وزیر اقتصاد خواستار اعمال محدودیاتی بر فعالیت صرافی ارزهای دیجیتال شد اما جزییاتی از این پیشنهاد از سوی نهادهای متولی اعلام نشده. تصمیمات یک‌شبه باعث می‌شود افرادی که در این صنعت حضور دارند، راهی جز ادامه دادن در مسیرهای غیرقانونی نداشته باشند. در این صورت این صنعت چند هزار میلیارد دلاری که تقریبا تمام کشورهای جهان را به خود مشغول کرده، از مسیر قانونی خود خارج خواهد شد. اگر فعالان این صنعت هیچ روز تعطیلی نداشته باشند، در یک سال حدود یک میلیون و 825 هزار میلیارد تومان گردش مالی به دست خواهد آمد.

به گزارش اعتماد، صنعت رمزارزها حداقل در دو سال اخیر دنبال‌کنندگان فراوانی داشته؛ چه آن‌هایی که خبرها را مرور می‌کنند و چه آنهایی که سرمایه‌شان را به این بازار وارد کردند. این صنعت تا جایی اهمیت پیدا کرده که برخی کشورها به فکر استخراج ارزهای مختص و ملی هستند که با آن مبادلات خود را به دور از پول‌های رایج مانند دلار، یورو و سایر ارزهای قوی انجام دهند.

براساس آمارهای غیررسمی، کشورهای حاضر در شرق آسیا و اقیانوسیه از پتانسیل‌های این صنعت بیشترین استفاده را کرده‌اند و به نظر می رسد تا 40 درصد از تعداد کل کاربران ارزهای مجازی در این مناطق زندگی می‌کنند. ساکنان اروپا،امریکای شمالی، امریکای لاتین و خاورمیانه به ترتیب با 27 ، 17، 14 و 4 درصد استفاده از رمزارزها در جایگاه‌های بعدی قرار دارند. همچنین براساس گزارش یکی از خبرگزاری‌های داخلی، آمارهای سال 2020 و سه ماه نخست سال 2021، اغلب شرکت‌های بزرگی که در زمینه رمز ارز فعالیت می‌کنند، در حالی انتقال به بخش‌هایی از آسیاست که استفاده از ارزهای دیجیتال را در دستور کار خود قرار داده‌اند. چرا که در نیمه نخست سال 2020 حدود 57 درصد از مبادلات ارزهای دیجیتال در منطقه آسیا- اقیانوسیه، اروپا، خاورمیانه و آفریقا شکل گرفت. در حالی که این میزان در سال 2019، 51 درصد و در سال 2018، 43 درصد بود. افزایش سهم ارزهای دیجیتال از مبادلات باعث شد که ارزش جهانی بازار آن به بیش از دو هزار میلیارد دلار برسد. آن‌طور که برخی مسوولان گفته‌اند ارزش روزانه معاملات بین 3 تا 5 هزار میلیارد تومان است که به معنای حضور دو و نیم میلیون اکانت فعال در روز است.

مزیت صنعت رمز ارز

«هدایت نقدینگی» شاید تنها واژه‌ای باشد که مسوولان از آن به عنوان راهکاری برای جلوگیری از افزایش ناگهانی در بازارهای سرمایه‌ای مانند ارز و مسکن اشاره می‌کنند. البته آنچه مدنظر مسوولان است، هدایت نقدینگی به بخش‌های مولدی مانند تولید است که با توجه به مشکلات فعلی کشور از جمله تحریم و کرونا، به نظر می‌رسد پتانسیل تولید به پیش از کرونا نمی‌رسد. بنابراین هدایت پول‌ها به این بخش تا زمان لغو نشدن تحریم‌ها همچنین واکسیناسیون گسترده، تقریبا مشکل هجوم نقدینگی به بازارهای موازی پایان نخواهد داد.کارشناسان رمزارز بر این باورند که ارزهای دیجیتال می‌تواند به مدیریت ارز کمک فراوانی باشد چرا که کاربران این بازار به جای تزریق ارزهای خود به بخش‌های غیرمولد و خرید ارز یا سکه می‌توانند کوین‌های مختلفی خریداری کنندتا هم از ورود ارز و ریال به سایر بازارها جلوگیری و هم جلوی نوسان و جهش‌های ناگهانی قیمت‌ها گرفته شود. کارشناسان از این مزیت رمزارزها استفاده کرده و معتقدند که ارزهای دیجیتال مسیر خوبی برای دور زدن تحریم‌ها هستندچرا که با این کار می‌توان ارزها را بدون اسم به کشور منتقل و به چرخه اقتصادی وارد کرد. کشورهای طرف قرارداد ایران نیز با مبادله با ارزهای دیجیتال می‌توانند بدون نگرانی از ردیابی پول‌ها و به دور از سیستم‌های نظارتی کشورهای تحریم‌کننده، ارزهای حاصل از فروش نفت یا خرید کالاها را به حساب صرافی های مجاز واریز کنند.

رمزارزها در ایران

ایران رتبه ششم استخراج رمزارز در جهان محسوب می‌شود. از این رو فعالان این حوزه منتظر بودند تا هماهنگی‌ها میان نهادهای ذی‌ربط برای به رسمیت شناختن فعالیت این صنعت در کشور به نتیجه برسد. حتی گام‌هایی نیز در این خصوص برداشته شد به گونه ای که در تاریخ 31 تیرماه 1398، فرهاد دژپسند، وزیر اقتصاد با بیان اینکه دولت ارز دیجیتال را به رسمیت می‌شناسد، گفت: «پیش‌نویس طرح ساماندهی ارز دیجیتال در ماه پایانی سال 97 در کمیسیون اقتصادی دولت تهیه و تصویب شده است. در نهایت معاون اول رییس‌جمهور تقریبا دو ماه پس از اظهار نظر دژپسند، آیین‌نامه اجرایی استخراج فرآورده‌های پردازشی رمزنگاری‌شده در کشور را به منظور ایجاد بستری امن، کم‌هزینه، شفاف و پرسرعت برای تبادلات اقتصادی و به‌کارگیری با رویکرد تسهیل فضای کسب وکار ابلاغ کرد.

در نتیجه صنعت استخراج رمزارز در ایران قانونی شد. اما حواشی مانند استفاده بیش از اندازه از برق به خصوص در زمستان سال گذشته باعث شد که فعالیت این صنعت در کشور تحت تاثیر قرار بگیرد و رضا اردکانی، وزیر نیرو کمبود برق در کشور را مرتبط با فعالیت‌های استخراج رمزارز توسط چینی‌ها در کشور دانست و گفت: «چینی‌ها در زمینه استخراج رمزارزها در کشورمان فعالیت دارند و خاموشی‌های اخیر ناشی از آن است». البته انتقادها از عملکرد این صنعت ادامه داشت تا جایی که در 24 دی 99 دو وزارتخانه‌ اطلاعات و کشور به ماجرای برخورد با استفاده‌کنندگان غیرمجاز از برق برای استخراج بیت‌کوین وارد شده‌اند. اگرچه فعالان این صنعت بر این باور بودند انداختن تقصیر افزایش مصرف برق به گردن استخراج کنندگان قانونی، درست نیست چرا که این صنعت می تواند کمک حال کشور در شرایط تحریم باشد. افزایش تمایل برای استخراج این ارز دیجیتال در حالی بود که قیمت بیت کوین در هشت ژانویه (6 روز پیش از ورود دو وزارت خانه کشور به موضوع) به 40 هزار دلار رسیده بود حال آنکه در اواخر سال 2020 تنها 20 هزار دلار بود.

موضع مجلس و دولت

22اردیبهشت سال جاری، محمدباقر قالیباف، رییس مجلس در نامه‌ای به رییس کل بانک مرکزی و وزیر اقتصاد خواستار محدودسازی فعالیت صرافی‌های ارز دیجیتال شد. درخواست قالیباف در حالی است که با استناد به گفته‌های پورابراهیمی، رییس کمیسیون اقتصادی مجلس حجم مبادلات این صنعت روزانه بین 3 تا 5 هزار میلیارد تومان است . سعید زرندی، معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت نیز درباره این صنعت گفته بود که استخراج ارزهای دیجیتال ابزاری برای دور زدن تحریم‌ها به شمار می‌آید. فرزین فردیس، عضو اتاق بازرگانی ایران در نشستی که ابتدای هفته جاری برگزار شد در خصوص تعداد رمزارزها گفت: «تعداد رمزارزهای پذیرش و لیست‌شده در صرافی‌های معروف دنیا تا 15 آوریل 2021 عدد 4701 را نشان می‌دهد، در حالی که تعداد رمزارزها در سال 2013 تنها 66 عدد بود» .

او در بخش دیگری از صحبت‌های خود به حجم مبادله این رمزارزها نیز اشاره کرد و افزود: « حجم مبادله روزانه رمزارزها در پایان اسفند 1399 بین 5 تا 10 هزار میلیارد تومان تخمین زده می‌شود». در صورت محدودسازی فعالیت صرافی‌ها، فعالان رمزارز هشدار داده‌اند که این صنعت از مسیر مناسب خارج خواهد شد که در این صورت بیم ورود بخش عظیمی از دارایی‌ها و سرمایه‌های افراد به این صنعت که این‌گونه و به صورت قهری با آن برخورد می‌شود، تبعات جبران‌ناپذیری خواهد داشت.

برای ترسیم نقشه جامع مدیریت فضای فعلی، ضمن رایزنی با حوزه‌های مختلف حاکمیت و دولت در راستای تبیین راهبرد کلان کشور در مواجهه با پدیده رمزارزها، اقدام موثری با همکاری مرکز ملی فضای مجازی انجام داده و امیدواریم بتوانیم با ایجاد الگوی فکری و ذهنی یکسان در بدنه اجرایی و تقنینی کشور، شرایط بهینه‌ای را برای کشور عزیزمان مهیا کنیم و قطعا در این راه نقش مجلس در تنظیم قوانین مربوطه بسیار پررنگ است. رییس کل بانک مرکزی در پایان خاطر نشان کرد: بانک مرکزی تا زمان ترسیم نقشه راه مذکور از انجام هر اقدام شتاب‌زده‌ای که این روزها شایعه شده است، خودداری می‌کند.مدیریت و تنظیم‌گری مبادلات سایر رمز ارزها نیازمند بررسی همه‌جانبه، جامع و منسجم است و معتقدم پیش از هرگونه اقدام سلبی یا حتی تسهیل گری باید هماهنگی لازم بین تمام عوامل و ذینفعان ایجاد شود.