تامین مالی یک کودتای شکست‌خورده/ گل به خودی بانک جی‌پی مورگان در جریان سوپرلیگ اروپا

اعتمادآنلاین| محمدسعید نادری- هفته گذشته جهان با خبری از دنیای فوتبال در اروپا شوکه شد. غول‌های فوتبال اروپا تصمیم گرفتند تا با امضای طرحی مشترک به رهبری فلورنتینو پرز و آندره‌آ آنیلی، مسابقات بسته‌ای به نام سوپر لیگ اروپا را برگزار کنند. این خبر به قدری مهم بود که تمام جهان فوتبال از جمله یوفا، فیفا، بازیکنان، مربیان و هواداران را در کنار سیاستمداران قرار داد تا همگی علیه کودتای مالکان و مدیران سرمایه‌دار و ثروتمند این باشگاه‌ها بجنگند.

سوپرلیگ اروپا عملاً 48 ساعت هم عمر نکرد، اما در این میان نام بانک جی‌پی مورگان چیس آمریکا به عنوان تامین‌کننده مالی اصلی این رقابت‌ها به شدت مورد توجه قرار گرفت و آثار این کودتای شکست‌خورده را به وال‌استریت هم رساند.

تامین بودجه یک انقلاب همیشه تجارتی پرریسک است و حالا یکی از بزرگ‌ترین بانک‌های جهان با انجام چنین ریسکی در معرض یک شکست بزرگ و عمومی در برابر جهان پراحساس فوتبال قرار گرفته است.

بانک جی‌پی مورگان چیس قرار بود با تامین سرمایه‌ای چهار میلیارد یورویی از کودتای پرسروصدای تشکیل سوپرلیگ اروپا حمایت کند. طرحی که قرار بود رقابت‌های جدیدی را در فوتبال اروپا پایه‌ریزی کند که مسابقات و درآمدهای باشگاه شرکت‌کننده در آن را برای سال‌های آتی تضمین کند و در کنار آن نیز به ریشه دواندن این بانک آمریکایی در مرکز توجه محبوب‌ترین ورزش کره زمین یاری برساند.

اندازه بودجه پیشنهادی به معنای درآمد میلیون‌ها دلاری این پروژه برای بانک بوده است، اما به نظر می‌رسد با عقب‌نشینی تیم‌ها تحت فشار هواداران، بازیکنان و سیاستمداران، این طرح محکوم به شکست کامل است.

بانک جی‌پی مورگان اکنون باید تحت فشارهای زیادی به ارزیابی نتایج حاصل از پیشنهادی بپردازد که به نظر می‌رسد مخالفت‌های احتمالی از سوی طرفداران ورزشی با سنت‌های عمیق و ریشه‌های محلی را دست‌کم گرفته بود.

استیو گرینفیلد، استاد حقوق ورزشی در دانشگاه وست‌مینستر، می‌گوید: «به نظر می‌رسد این تصمیم بدون هماهنگی و فکر اتخاذ شد. طرح سوپرلیگ کاملاً تجارت‌محور و فاقد معنای ورزشی بود.»

اگرچه از بین رفتن این معامله به بانکی که تنها در سه‌ماهه نخست سال جاری میلادی سودی بالغ بر 14.3 میلیارد دلار گزارش کرده بود آسیب چندانی نخواهد زد، اما این اتفاقات در زمان ناخوشایندی رخ داد چراکه این بانک با نام تجاری چیس (Chase) در حال برنامه‌ریزی برای راه‌اندازی یک سرویس وام‌دهنده خرد دیجیتالی در بریتانیاست. این نخستین بار است که جی‌پی مورگان قصد دارد کسب‌وکار خرد خود را در چنین سطحی از مرزهای ایالات متحده گسترش دهد.

همدستی با فلورنتینو پرز در کودتای شکست‌خورده

این غول وال‌استریتی که تیم مالی قدرتمندش ترتیب تامین مالی سوپرلیگ اروپا را داده بود سال‌هاست می‌کوشد تا تا ارتباط خود با صنعت فوتبال در اروپا را تقویت کند. جی‌پی مورگان در موارد متعددی به مشتریان خود درباره خرید باشگاه‌های اروپایی مشاوره داده و به تامین مالی پروژه‌های بازسازی برخی استادیوم‌ها کمک کرده است. در میان باشگاه‌های شورشی هم نام چند مشتری جی‌پی مورگان به چشم می‌آید که شاید مهم‌ترین آنها رئال مادرید باشد. باشگاه رئال مادرید و فلورنتینو پرز که رهبری کودتا در فوتبال اروپا را بر عهده داشتند مستحکم‌ترین پیوندها در میان 12 تیم سوپرلیگ را با بانک جی‌پی مورگان دارند.

سخنگوی این بانک در انگلیس، جایی که محل استقرار نیمی از تیم‌های بنیان‌گذار سوپرلیگ است، حاضر به اظهارنظر در مورد شکست پروژه سوپرلیگ اروپا و نقش این بانک در پروژه نشده است.

بلومبرگ به نقل از یک منبع آگاه نوشته است این بانک از ابتدا می‌دانسته که نتیجه پروژه کاملاً به واکنش جهان فوتبال بستگی دارد. این منبع می‌گوید وام‌دهنده نسبت به نتیجه پروژه کاملاً عمل‌گراست و یک کمیته در بانک مواردی چون ریسک اعتباری، ذی‌نفعان در پروژه و پویایی تجارت را بررسی می‌کند و حسن شهرت در این میان برای آنها تنها یک جنبه از مساله است.

شورش فوتبالی‌ها علیه جی‌پی مورگان

با این حال هنوز هم نادیده گرفتن برخی از انتقادها در این زمینه دشوار است. بلومبرگ می‌گوید دست‌کم 2 بانکدار جی‌پی مورگان تاکنون عنوان کرده‌اند که با افزایش هیاهو و انتقادات، نگران امنیت شخصی خود هستند. جی‌پی مورگان در این زمینه تجربیات ناخوشایندی در انگلستان دارد. در سال 2005، هنگامی که این بانک دست به تسخیر باشگاه منچستریونایتد توسط خانواده گلیزر زد، هواداران خشمگین این تیم در برابر دفاتر این بانک تظاهرات کردند. به گزارش روزنامه ایندیپندنت، در سال 2011 هم حدود 50 هوادار منچستریونایتد به یک مهمانی بانک جی‌پی مورگان یورش بردند و در اعتراض به گلیزرها لیوان‌های شرابی را که در ضیافت تدارک دیده شده بود به سمت مهمانان پرتاب کردند.

اد وودوارد، مدیر کنونی باشگاه منچستر یونایتد و از مدافعان پروژه سوپرلیگ، در زمان خرید باشگاه توسط خانواده گلیزر در بانک جی‌پی مورگان کار می‌کرد و مشاور آنها در خرید این تیم بود. باشگاه منچستریونایتد در بیانیه‌ روز سه‌شنبه خود اعلام کرد، وودوارد در پایان سال 2021 باشگاه را ترک خواهد کرد. البته باید توجه داشت که این بار اعتراضات از سوی یک گروه کوچک و حاشیه‌ای انجام نشد بلکه پاسخی گسترده به شورش 12 تیم بزرگ فوتبال اروپا و فرمت برگزاری مسابقات بود.

حامی سوپرلیگ بسته

12 تیم مرتد به همراه سه تیم دیگر قرار بود اعضای دائمی مسابقات باشند و برای صعود به سوپرلیگ نیاز به هیچ تلاشی نداشتند. در هر فصل نیز بنا بود پنج تیم دیگر به 15 عضو دائمی اضافه شوند تا این لیگ 20 تیمی و بسته، جایگزینی برای لیگ قهرمانان اروپا باشد. لیگ قهرمانان اروپا معتبرترین رقابت باشگاهی اروپاست و صعود به آن برای تیم‌های کل قاره اروپا آزاد و ممکن است.

این ایده برگزاری مسابقات بسته می‌توانست توجه سرمایه‌گذاران آمریکایی را که به طور فزاینده‌ای درگیر تامین مالی فوتبال اروپا هستند به خود جلب کند. آنها به ریسک‌هایی مانند صعود نکردن باشگاه‌های بزرگ به لیگ قهرمانان اروپا، سقوط از لیگ‌های برتر ملی، افزایش هزینه‌ها و دستمزدها علاقه ندارند؛ اما پیشنهاد آنها برای طرفداران فوتبال در اروپا، همچنین سیاستمداران و برخی از مشتریان برجسته، نفرت‌انگیز بود.

پاول مارشال، هم‌بنیان‌گذار صندوق پوشش ریسک غول آسای مارشال واس (Marshall Wace) که از طرفداران منچستریونایتد است، توییت انتقادی نایجل فاراژ رهبر سابق حزب برگزیت در مورد بانک جی‌پی مورگان را در صفحه خود ری‌توییت کرد. این در حالی است که بانک جی‌پی مورگان چیس یکی از کارگزاران اصلی صندوق پوشش ریسک مارشال واس است. فاراژ در توییت خود نوشته است: «از شکست تلاش جی‌پی مورگان گلوبالیست برای از بین بردن فوتبال انگلیس لذت ببرید.»

این اقدام بانک جی‌پی مورگان حتی مورد انتقاد افرادی قرار گرفت که از این بانک حقوق و دستمزد دریافت می‌کنند. این بانک یکی از فعال‌ترین کارفرمایان سیاستمداران ارشد بریتانیا در سال‌های اخیر بوده است. تونی بلر، رهبر سابق حزب کارگر و نخست وزیر سابق بریتانیا در کنار ساجد جاوید، وزیر خزانه داری سابق دولت جانسون و وزیر کشور در دولت ترزا می از جمله سیاستمدارانی هستند که به استخدام بانک جی‌پی مورگان درآمده‌اند. با این حال، هر دوی آن‌ها هم از برنامه‌های مربوط به سوپر لیگ انتقاد کردند.

به گزارش دیلی تلگراف، سخنگوی تونی بلر گفته که مخالف این پیشنهادهاست در حالی که ساجد جاوید به این روزنامه گفته به نظر می‌رسد این اقدام صرفاً به منظور کسب سود بوده است. جاوید خواستار آن شد که در صورت برگزاری مسابقات، مالیات بسیار سنگینی برای باشگاه‌های درگیر وضع شود.

همزمان با ادامه هیجانات و اضطراب‌های حول این مساله، یکی از مدیران سابق بانک جی‌پی مورگان به بلومبرگ گفته است که این بانک در نهایت نگران تاثیر این اتفاقات بر اعتبار خود نخواهد بود و اولویت آن مشتریان پرسودی مانند گلیزرهاست که حامی طرح سوپرلیگ هستند.

کایران مگوایر، مدرس امور مالی فوتبال در دانشگاه لیورپول، می‌گوید: «مشتریان جی‌پی مورگان عمدتاً شرکت‌ها هستند نه اشخاص، بنابراین من دردسر چندانی برای آن متصور نیستم. آنها بیشتر به چشم تسهیل‌کننده پروژه دیده می‌شوند تا اینکه هدایت‌کننده آن محسوب شوند.»