نرخ نهفته ارز در بودجه 1400
نزدیک به دو هفته تا تقدیم لایحه بودجه سال آینده به مجلس زمان باقی مانده و حالا ارقام اولیهای از برخی از مهمترین متغیرهای لایحه منتشر شده است.
اعتمادآنلاین| تعیین نرخ ارز تنها به اراده بانک مرکزی مرتبط است این نرخ 11 هزار و 500 تومان به مراتب بهتر از این رقم 17 هزار تومانی است که آقایان اعلام میکنند. نکتهای که حائز اهمیت است این است که آیا با همین نرخ 11 هزار و 500 تومان کالای اساسی به دست مردم میرسد یا تنها این ارقام به صورت اسمی روی کاغذ نوشته میشوند
نزدیک به دو هفته تا تقدیم لایحه بودجه سال آینده به مجلس زمان باقی مانده و حالا ارقام اولیهای از برخی از مهمترین متغیرهای لایحه منتشر شده است. روز گذشته محمدباقر نوبخت، رییس سازمان برنامه و بودجه نرخ ارز در لایحه بودجه سال آینده را حدود 11 هزار و 500 تومان اعلام کرد و گفت که برآورد شده تا 700 هزار بشکه با نرخ هر بشکه 40 دلار به فروش برود.
البته آقای نوبخت عنوان کرده که میزان وابستگی بودجه سال آینده به درآمدهای نفتی حدود 10 درصد است و مابقی از محل دریافت مالیات و فروش اوراق مالی تامین میشود.
نوبخت اضافه کرد: ظرفیت مالیاتی کشور نیز به گونهای است که به ما اجازه میدهد به جای اتکا به نفت از محل مالیات درآمد کسب کنیم. درباره نفت هم بر اساس میزان صادرات امسال تا صادرات در شرایط مطلوب برنامهریزی کردهایم و هر چه درآمد مازاد به دست بیاوریم صرف طرحهای بزرگ، دولت الکترونیک، شرکتهای دانشبنیان، طرحهای نیمهتمام و تقویت طرح تحول سلامت شده و صرف هزینههای جاری نمیشود.
او گفت: لایحه بودجه سال 1400 در دولت مطرح و بعد از بحث و بررسی مورد تایید قرار گرفت و مقرر شد که از روز شنبه اول آذر ماه کار تبصرهها آغاز و قبل از 15 آذر ماه لایحه به مجلس تقدیم شود. مجلس این نگرانی را داشت که طرح اصلاح ساختار بودجه به تایید و تصویب نرسد، البته ما مذاکراتی با مجلس داشتیم و در این لایحه تلاش شد که آن محورهای قابل اجرا از اصلاح ساختار در بودجه سال 1400 گنجانده شود.
تاثیر تعیین نرخ ارز در بودجه چیست؟
بودجه سال 1400 از حساسیتهای بالاتری نسبت به سالهای قبل برخوردار است. گذشته از اینکه دولت روحانی مجری بودجه سال آینده نخواهد بود و مهمترین سند مالی کشور توسط دولت دیگری باید اجرا شود؛ بودجه 1400 برای چهارمین سال از اعمال شدیدترین تحریمها تدوین شده است. هر دو این عوامل موجب خواهد شد که اولا بودجه سال آینده توسط مجلس که عمده کرسیهای آن در اختیار نمایندگان اصولگرا و منتقد دولت است؛ با دستکاریهایی روبهرو شود ثانیا اعمال بیسابقهترین فشارها علیه اقتصاد ایران باعث شده تا صادرات نفت به عنوان یکی از درآمدهای مهم ارزی کشور با افت شدیدی مواجه شود و از سوی دیگر درآمدهای ارزی کشور از محل صادرات نفتی و غیرنفتی با دشواری به کشور بازگردد و این موضوع نیز باید در لایحه بودجه دیده شود.
در این میان نرخ ارزی که به عنوان «پایه محاسباتی» لایحه بودجه گنجانده میشود؛ آثار متعددی به دنبال خواهد داشت. طی ماههای اخیر بانک مرکزی با هدف کاهش فاصله قیمتی میان دلار با نرخ سامانه نیما و دلار بازار آزاد و شکست دلالان، نرخ ارز در صرافیهای رسمی را متناسب با شرایط بازار تغییر داده و دیده شد که حتی دلار به کانال 31 هزار تومانی نیز وارد شده است. گرچه امروز که این گزارش نوشته میشود شرایط نرخ دلار با ثبات در بازار و ریزش قیمتها همراه بوده است اما نرخی که در ماههای آینده برای دلار محاسباتی بودجه اعلام میشود، میتواند تاثیر زیادی بر انتظارات بازار و نرخ ارز داشته باشد. از سوی دیگر در صورتی که نرخ تعیین شده فاصله زیادی با بازار داشته باشد، میتواند روی کسری بودجه و نامتعادل شدن تراز عملیاتی بودجه تاثیر داشته باشد.
آلبرت بغوزیان در خصوص رقم 11 هزار و 500 تومان نرخ ارز که در لایحه بودجه سال آینده تعیین شده معتقد است؛ این نرخها اسمی هستند زیرا کالای اساسی که با این نرخ ارز وارد کشور میشود با همین نرخ محاسبه و به دست مصرفکننده نمیرسد.
او در پاسخ به این پرسش که کلا تعیین نرخ ارز در بودجه چه تاثیری داشته و اهمیت آن چیست به «اعتماد» گفت: این رقمی که در بودجه برای ارز دیده شده برای واردات کالاهای اساسی و تنظیم بازار در نظر گرفته میشود اما آنچه شاهد آن بودیم این است سال گذشته نیز که نرخ ارز 4200 تومان در بودجه 99 تعیین شده بود این نرخ در بازار آزاد به بیش از 30 هزار تومان رسید و در حال حاضر نیز در محدوده 25 هزار تومان است و به نظر میرسد بانک مرکزی ارادهای برای مدیریت بازار ارز در این مقطع زمانی نداشته است.
این کارشناس اقتصادی در خصوص شکاف 14 تا 15 هزار تومانی نرخ ارز تعیین شده در بودجه و بازار آزاد و تعیین فروش روزانه 700 هزار بشکه نفت برای سال آینده افزود: این شکاف قرار نیست پر شود. امسال و سال گذشته هم شاهد آن بودیم که درآمدهای دولت محقق نشد و دولت با افزایش نرخ ارز در بازار آزاد کسریهای خود را تامین کرد. باید دید درآمدهای حاصل از فروش نفت با نرخ 40 دلاری که در نظر گرفته شده برمیگردد یا خیر؟ یا اینکه دولت باید به راههای دیگری متوسل شود.
خوشبینیها در اقتصاد زیاد شده است
او بر این باور است که با روی کار آمدن جو بایدن به عنوان رییسجمهور امریکا هر چند خوشبینیهایی در خصوص کاهش تحریمها وجود دارد و شاید دولت بتواند نفت بیشتری هم بفروشد و حداقل صادراتی داشته باشد اما دولت در نظر دارد تا از بخش مالیات و واگذاریها در خصوصیسازی و فروش اموال کسب درآمد کند.
این اقتصاددان در مورد قیمت واقعی ارز معتقد است که این موضوع یک کار کارشناسی قوی میطلبد تا نرخ واقعی ارز مشخص شود هر چند این نرخ خرید و فروش ارز تعادلی است اما نرخ بهینه برای ارز نیست و باید دید چه نرخی برای اقتصاد کشور مفید است. مطمئنا باید نرخی در نظر گرفت که باعث کاهش قیمتها شود. این در حالی است که هم اینک شاهد آنیم که نرخهای تعیین شده باعث افزایش قیمتها شده از قیمت لوزم خانگی گرفته تا مسکن و زمین و غیره اما با تغییر در سیاستهای امریکا مردم در حال حاضر در انتظار کاهش قیمتها هستند.
آیا نرخ ارز در سال آینده نزولی میشود؟
بغوزیان در پاسخ به این پرسش که آیا تعیین نرخ 11 هزار و 500 تومان نوید نزولی بودن نرخ ارز در بازار آزاد را میدهد یاخیر؟ گفت: با توجه به اینکه نرخ ارز در بودجه 11 هزار و 500 تومان مشخص شده، نرخی کمتر از این میزان برای واردات نخواهد بود و در بازار آزاد نیز نمیتوان چشمانداز کاهش نرخ ارز را داشت.
این کارشناس اقتصادی در خصوص امیدواری برای پوشش کسری بودجه با این رقم نیز افزود: این رقم کسری بودجه را نمیتواند بپوشاند زیرا زمانی که عملا کالای اساسی با نرخ 4200 تومان وارد کشور میشد با نرخی بسیار بالاتر به دست مردم میرسید و اغلب با نرخ آزاد محاسبه میکردند.
بغوزیان تصریح کرد: امیدواریم این نرخ اعلام شده به کالاهای اساسی تخصیص پیدا کند تا قیمتها رو به بالا نباشد.
تعیین نرخ ارز در بودجه اسمی است
این کارشناس اقتصادی در واکنش به اقتصاددانهایی که قیمت 17 هزار تومان را برای پوشش کسری بودجه مناسب میدانند، خاطرنشان کرد: این موضوع را قبول ندارم زیرا هر چه فاصله ارز در بودجه بیشتر باشد فاصلهاش با بازار آزاد بیشتر خواهد شد همانگونه که شاهد آن بودیم ارز 4200 تومانی ابتدا به 11 و 13 هزار تومان در بازار آزاد رسید و پس از آن به محدوده 32 هزار تومان نزدیک شد واقعا چه تضمینی وجود دارد که این اتفاق دوباره تکرار نشود.
او تصریح کرد: در این مورد باید گفت که تعیین نرخ ارز تنها به اراده بانک مرکزی مرتبط است و این موضوع بارها تکرار شده که دولت با افزایش نرخ ارز در بازار، کسری خود را تامین کرده است. به اعتقاد من این نرخ 11 هزار و 500 تومان به مراتب بهتر از این رقم 17 هزار تومانی است که آقایان اعلام میکنند. اما نکتهای که حائز اهمیت است این است که آیا با همین نرخ 11 هزار و 500 تومان کالای اساسی به دست مردم میرسد یا تنها این ارقام به صورت اسمی روی کاغذ نوشته میشوند.
منبع: روزنامه اعتماد
دیدگاه تان را بنویسید