درآمد نفت در بودجه سال آینده 105 هزار میلیارد تومان کاهش خواهد یافت/ اگر درآمد نفت صفر شود، دلار گران می‌شود/ بودجه غیرنفتی توفیق اجباری است

اعتمادآنلاین| ‌ کاهش وابستگی بودجه به درآمدهای نفتی اگرچه توصیه بسیاری از آگاهان اقتصادی بود، اما در شرایطی قرار است محقق شود که ابهامات بسیاری پیرامون آن وجود دارد.

به گزارش اعتمادآنلاین ، بر اساس لایحه بودجه سال 99، رقم درآمدهای نفتی سال آینده با کاهش 105 هزار میلیارد تومانی نسبت به بودجه سال 98، به 48 هزار میلیارد تومان خواهد رسید. حالا این پرسش اساسی قابل طرح است که با اقتصاد بدون نفت، آن هم در شرایط رکود تورمی، چه سرنوشتی در انتظار اقتصاد ایران خواهد بود.

در این باره اظهارنظرهای بسیار متفاوتی از سوی آگاهان اقتصادی مطرح می‌شود، اما آنچه صاحب‌نظران را به اتفاق نظر رسانده این نکته است که نفت با فشار تحریم از بودجه خارج خواهد شد نه بر اساس استراتژی از پیش طراحی‌شده.

از سوی دیگر، اگرچه آمار صادرات نفت در ایران همواره محرمانه بوده است، اما به نظر می‌رسد تحریم موجب شد ایران در بهترین حالت موفق به فروش کمتر از 500 هزار بشکه نفت در روز شود.

دقیقاً به واسطه همین نکته می‌توان گفت بدترین زمان ممکن برای کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی انتخاب شده است. در این باره مصادیق متعددی وجود دارد.

اما این همه ماجرا نیست. اقتصاد ایران، دست‌کم از سه دهه گذشته تاکنون، تک‌محصولی بوده است. آمارها نشان می‌دهد از سال 1383 تا 1396 یک هزار و 503 میلیون دلار ارز تنها از فروش نفت و گاز برای کشور حاصل شده است.

‌مردم و مسئولان نگران دورانی هستند که می‌توان نام آن را «پسا نفت» گذاشت؛ یعنی دورانی که دیگر درآمدهای نفتی وجود ندارد. این پرسش پیش می‌آید که در شرایط تحریم و بدون درآمدهای نفتی اقتصاد چگونه اداره خواهد شد؟

حواس دولت به دلار باشد

حمید آذرمند، تحلیلگر اقتصادی، در این رابطه به اعتمادآنلاین گفت: «کاهش وابستگی بودجه به نفت اتفاقی بود که دیر یا زود باید رخ می‌داد. حالا که به واسطه تحریم‌ها این توفیق اجباری نصیب اقتصاد شده بهتر است بتوان بهترین بهره‌ را از آن برد.»

آذرمند تاکید کرد: «برای جبران کسری بودجه ناشی از درآمدهای نفتی، دولت می‌تواند به جز حقوق و دستمزد، مابقی هزینه‌های خود را تا 80 درصد کاهش دهد.»

این تحلیلگر اقتصادی در عین حال به نکته دیگری هم اشاره کرد و توضیح داد: «تیم اقتصادی دولت باید به این نکته بسیار مهم توجه کند که رابطه مستقیمی میان قیمت نفت و دلار وجود دارد؛ اگر صادرات نفت کاملاً صفر شود، قیمت دلار هم افسارگسیخته بالا خواهد رفت.»

حالا آنچه کارشناسان بر سر آن اتفاق نظر دارند این است که شرایط تحریم، خواسته یا ناخواسته، فرصت خوبی مهیا کرده تا ایران بتواند با نیازسنجی از ظرفیت‌های اقتصادی کشور، دیگر ابزارهای تامین منابع مالی خود را هم از جمله مالیات، صادرات غیرنفتی و صادرات خدمات فنی و مهندسی تقویت کند و به کار گیرد.