«اعتمادآنلاین» از سایه‌روشن مالیات در اقتصاد ایران گزارش می‌دهد:
سالانه 60 هزار میلیارد تومان فرار مالیاتی در کشور/ بیش از 70 درصد بودجه وابسته به نفت است/ 60 درصد اقتصاد کشور مالیات نمی‌دهد
در هفته گذشته اخبار مالیاتی بیش از سایر خبرها صدر اخبار رسانه‌ها قرار گرفت و به نظر می‌رسد یکی از موضوع‌های مهم اقتصادی، پرداختن به پدیده فرار مالیاتی بود.
اعتمادآنلاین| فرشته بهروزی‌نیک- فرار 60 هزار میلیارد تومانی مالیاتی، سال‌هاست به پاشنه آشیل اقتصادی تبدیل شده که هچنان بوی نفت می‌دهد. اگرچه طی سال‌های گذشته تاکنون بارها در محافل کارشناسی مطرح شده که برای حرکت به سوی ثبات اقتصادی باید درآمدهای مالیاتی هر چه سریع‌تر جایگزین درآمدهای نفتی شود، اما این مهم هنوز مجالی برای تحقق پیدا نکرده است. دست‌کم آمارها حکایتی واقعی از وضعیت درآمدهای مالیاتی در مقابل وابستگی بودجه کشور به نفت دارند. آمارها می‌گویند بیش از 70 درصد بودجه دولت به نفت خام و کمتر از 30 درصد آن به درآمدهای مالیاتی وابسته است.
از همین رو در هفته گذشته اخبار مالیاتی بیش از سایر خبرها صدر اخبار رسانه‌ها قرار گرفت و به نظر می‌رسد یکی از موضوع‌های مهم اقتصادی، پرداختن به پدیده فرار مالیاتی بود. چرا که به دلیل ساختار معیوب نظام مالیاتی در کشور، طی 30 سال گذشته تاکنون بیش از 60 درصد اقتصاد کشور یا از پرداخت مالیات معاف بوده‌اند یا فراری از مالیات. در این باره مصداق‌های روشنی وجود دارد.
اوایل تیرماه سال جاری بود که فرید موسوی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس، با انتشار یک توییت نام 12 دستگاه که همکاری لازم و کافی با سازمان امور مالیاتی را نداشتند و مانع اجرای طرح جامع مالیاتی به عنوان ابزار جلوگیری از فرار مالیاتی و ارتقا شفافیت شده اند را اعلام کرد.
کدام نهادها و سازمان‌ها همکاری نمی‌کنند؟
آن‌طور که موسوی با استناد به آمارهای وزارت امور اقتصادی و دارایی مطرح کرده شرکت پست جمهوری اسلامی ایران، وزارت صنعت، معدن و تجارت، شهرداری تهران، سازمان ثبت احوال، اشخاص حقوقی ارائه دهنده خدمات به دارندگان درگاه پرداخت الکترونیک (PSP) (شامل شرکت‌های پرداخت الکترونیک پاسارگاد، به پرداخت ملت، پرداخت الکترونیک سامان، داده‌ورزی سداد، الکترونیک کارت دماوند، آسان پرداخت پرشین، تجارت الکترونیک پارسیان، مبنا کارت آریا، سایان کارت، پرداخت نوین آرین، کارت اعتباری ایران کیش، فن آوا کارت)، شرکت‌های مخابرات و همراه (شامل همراه اول، ارتباطات سیار ایران و رایتل)، معاونت‌ها و نهادهای زیرمجموعه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی (شامل سازمان اوقاف و امور خیریه، سازمان امور سینمایی و سمعی بصری، بنیاد بازی‌های رایانه ای، سازمان حج و زیارت، معاونت قرآن و عترت، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، معاونت امور هنری، ستاد عالی کانون های فرهنگی هنری مساجد کشور، مرکز توسعه فناوری اطلاعات و رسانه‌های دیجیتال)، معاونت‌ها و نهادهای زیرمجموعه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی (شامل معاونت توسعه کارآفرینی و اشتغال و سازمان تامین اجتماعی)، زیرمجموعه‌های وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی (شامل سازمان غذا و دارو و معاونت درمان)، سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی - نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران و مرکز آمار قوه قضاییه جزو آن 12 نهاد و سازمانی بودند که طی سال‌های گذشته تاکنون، کمترین همکاری را برای سازمان امور مالیاتی انجام دادند. پس از آن فرید موسوی عضو کمیسیون اقتصادی مجلس در گفت‌و‌گو با اعتمادآنلاین گفته بود: «برخی از این سازمان‌ها به ما می‌گویند حق‌الزحمه بدهید تا اطلاعات مالیاتی‌مان را در اختیارتان بگذاریم.»
پزشکان از پرداخت مالیات فرار می‌کنند
سال گذشته بود که پویشی در فضای مجازی با محتوای ضرورت اجبار پزشکان به نصب کارتخوان شکل گرفت. در این فضا، روایت‌های متعددی از اضافه دریافت‌های پزشکان و همچنین عدم نصب کارتخوان برای فرار از پرداخت مالیات، مطرح شد. این روند ادامه پیدا کرد تا 8 مردادماه امسال، سازمان امور مالیاتی کشور به پزشکان اولتیماتوم داد فقط تا 15 روز فرصت دارند برای نصب دستگاه کارتخوان اقدام کنند. بر همین اساس اعلام شد صاحبان حرف و مشاغل پزشکی، پیراپزشکی، داروسازی و دامپزشکی تا 23 مردادماه مهلت دارند در نظام سامانه فروش و استفاده از پایانه فروشگاهی ثبت‌نام کنند. هرچند این زمان در نهایت تا نیمه شهریورماه تمدید شد. اما داستان از چه قرار بود؟ 10 درصد پزشکان از سال 88 تا 93 هیچ گونه مالیاتی پرداخت نکرده‌‍‌اند و کمتر از 12 درصد هم سالی 5 میلیون تومان، مالیات داده‌اند. این آمار ابتدا در محافل کارشناسی مطرح شد که حالا سازمان امور مالیاتی کشور نیز به نوعی آن را تایید کرده است.
فقط نیم درصد صنف آرایشی و بهداشتی مالیات می‌دهند
سیکل معیوب پرداخت مالیات در اقتصاد کشور مانند کلافی است که طی سال‌ها درهم تنیده شده و حالا گره‌های کوری هم بر آن خورده است. رصد گوشه به گوشه فعالیت‌های اقتصادی نشان می‌دهد در هر بخش درصد متغیری به نوعی یا فرار مالیاتی دارند یا کم مالیات می‌دهند. این اتفاق در صنف فروشندگان لوازم آرایشی و بهداشتی مشهود است و تنها نیم درصد مشاغل آرایشی و بهداشتی بیش از 5 میلیون تومان مالیات می‌دهند.
آهنگ افزایش سهم مالیات در بودجه تندتر شده است
حالا به نظر می‌رسد آهنگ افزایش سهم مالیات در بودجه تندتر شده است. به تازگی فرهاد دژپسند، وزیر امور اقتصادی و دارایی، طی ابلاغیه‌ای به رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور، خواستار اعمال تغییرات و اصلاح برخی رویه‌های این سازمان شده است. امید علی پارسا، رئیس سازمان امور مالیاتی کشور، هم بارها در مصاحبه‌ها و نشست‌‌های خود تاکید کرده به شدت با پدیده فرار مالیاتی برخورد خواهد کرد. او حتی به وکلا نیز اولتیماتوم داده که پس از پزشکان آنها ملزم به نصب کارتخوان در دفاتر خود هستند.
اما به نظر می‌رسد فرار مالیاتی سالانه 60 هزار میلیارد تومانی یک شبه به وجود نیامده که با چند بخشنامه و دستورالعمل به سرعت ریشه کن شود، اگر چه این روند می‌تواند در بلندمدت موجب اصلاح نظام مالیاتی در کشور شود. حالا باید منتظر ماند و دید تدابیر اندیشیده شده برای کاهش وابستگی بودجه به نفت و افزایش سهم درآمدهای مالیاتی در بودجه چه زمان محقق خواهد شد؟
دیدگاه تان را بنویسید