شهر بی‌زباله

در هفته زمین پاک، پای صحبت صفورا غله‌زاری، فرهنگی بازنشسته که سال‌هاست به کارهای عام‌المنفعه جهت تفکیک زباله و فروش آن برای احداث مراکز فرهنگی و کتاب‌خوانه مشغول است، می‌نشینیم و از انگیزه و پیشرفت فعالیت‌هایش می‌پرسیم تا با ارایه الگویی موفق، به همه افرادی که می‌خواهند در این راه فعالیت کنند، کمک کنیم. گفت‌وگوی روزنامه اعتماد با او را در ادامه بخوانید:

*به عنوان اولین سوال؛ انگیزه کارهای عامه‌المنفعه از کجا شروع شد؟ 

انسان تا یک اندازه با هدف بهره‌وری مالی فعالیت می‌کند. برای رفع نیازهای زندگی سقف این نیازها در انسان‌های مختلف تفاوت دارد. بعضی‌ها هرگز به این سقف نمی‌رسند و عده‌ای هم هستند که سقف نیازهاشان خیلی بلند نیست. پس از آن یا فقط به علایق شخصی و خانوادگی می‌پردازند یا لذت زندگی را در امور عام‌المنفعه جست‌وجو می‌کنند. من احتمالا جزو این گروه هستم. 

 *خلاصه‌ای از فعالیت‌های‌تان را تشریح  کنید.

اعتقاد من بر این است که برای ساختن، اول باید از خودمان آغاز کنیم و سپس در حد توان‌مان برای به بار نشستن رویاهای‌مان تلاش کنیم.

رویای «شهر بی‌زباله» اگرچه آرزویی دست‌نیافتنی به نظر می‌رسد اما پای در راه نهادن و حرکت به سوی ایده‌آل، بهتر از نشستن و در حسرت تحقق آرزو است. من هم فقط همین کار را کردم. از خانه خودم آغاز کردم و با استفاده از فرصت‌های ایجاد شده در جامعه گام به گام جلو رفتم.

پویش درب‌های پلاستیکی ظروف با هدف کمک به نیازمندان کم‌بضاعت جسمی و خرید ویلچر که در شهرهای کشورمان ایجاد شده بود، اولین گام اجتماعی ما بود که با کمک مردم به ویژه دانش‌آموزان به بار نشست و همچنان ادامه دارد. دومین پویش را خودمان ایجاد کردیم.  خردادسال ۹۶ گام دوم را با تفکیک کاغذ و با هدف تشکیل کتابخانه و بالا بردن نرخ مطالعه بر داشتیم. اولین یار این پویش سرکار خانم سراساز، مدیر محترم دبیرستان غیر دولتی مهرگان بودند که با در اختیار گذاشتن فضا برای انبارش کاغذهای باطله و قبول زحمت دریافت کاغذ‌های اهدایی مردم کمک بزرگی به این حرکت محیط‌زیستی، فرهنگی نمودند. بهترین یاوران ما دانش‌آموزان و دانشجویان بودند. حجم زیادی از دفتر و کتاب‌هایی که در پایان سال تحصیلی دور انداخته می‌شد این‌بار سرمایه ما شد. همچنین خانواده‌های که حجم قابل‌توجهی از روزنامه، مجله یا کتاب‌های سالیان گذشته فرزندان خود را انبار کرده بودند. همه را بار عشق به فرهنگ کشور به ما سپردند.  طی مدت کوتاهی اولین‌بار کاغذ باطله را با وزن یک تن روانه کارگاه بازیافت کاغذ نمودیم. اولین کتابخانه را نیز پاییز همان سال در بخش اطفال بیمارستان شهید بهشتی با اهدای صد جلد کتاب کودک افتتاح کردیم.  طی یک سال و نیم موفق شدیم بیش از ۱۶ تن کاغذ باطله، با همیاری شهروندان فرهیخته جمع‌آوری و با وجه حاصل از فروش آن کاغذ‌ها، هفت کتابخانه‌ کوچک در اماکن عمومی، برای علاقه‌مندان به کتاب ایجاد نماییم. کتابخانه‌های کوچک را با پیشنهاد دوستانی از اهالی فرهنگ به طرحی همگانی‌تر و ماندگارتر بدل کردیم؛ یک مرکز پژوهشی با محوریت گیلان در ۱۲ اردیبهشت ۱۳۹۸ و ایام بزرگداشت مقام معلم افتخار میزبانی استاندار، فرماندار و رییس آموزش و پرورش وقت را در منزل داشتم و تنها درخواست من واگذاری مکانی مناسب برای ایجاد مرکز پژوهشی و کتابخانه بود. دستاورد این دیدار واگذاری ساختمان مدرسه فاطمیه قدیم، در آذر ۱۳۹۸ بود.  این مدرسه که به علت تخریبی اعلام شدن تعطیل شده بود، برای ایجاد مرکز انزلی‌پژوهی در اختیار پویش تفکیک کاغذ و تشکیل کتابخانه قرار گرفت. از آغاز سال ۱۳۹۸ تا دی‌ماه ۱۴۰۰، با وجود اپیدمی کرونا توانستیم با فروش بیش از ۲۰ تن کاغذ باطله، علاوه بر تعمیر و آماده‌سازی این مکان فرسوده، مقدار قابل توجهی کتاب با محوریت گیلان تهیه و مقدمات راه‌اندازی این مرکز فرهنگی را فراهم نماییم. در تاریخ ۹ بهمن ۱۴۰۰مرکز انزلی‌پژوهی که به یاد پژوهشگر بزرگ شهرمان مرحوم عزیز طویلی نامگذاری شد با پول حاصل از فروش کاغذهای باطله و یاری علاقه‌مندان به گسترش فرهنگ از شهروندان انزلی افتتاح و آماده بهره‌برداری است.

*برای توسعه فعالیت‌هاتون، مهم‌ترین کمکی که از مسوولان می‌خواهید، چیست؟ 

ما همان انتظاری را که از مردم داریم از مسوولان هم داریم. اگر مسوولان هر اداره یا سازمانی تفکیک زباله از مبدا را در محل کار و زندگی خود جدی بگیرند و پویش‌هایی مثل پویش کاغذ را درست حمایت کنند و با اشکال‌تراشی‌های بیهوده از یاری ما سر باز نزنند، ما توان‌مان برای برداشتن گام‌هایی به مراتب مفیدتر بیشتر خواهد شد. البته اگر خودشان برای تجهیز این مرکز و تهیه امکانات رفاهی برای گردانندگان و مردم پیشقدم بشوند ما هم سپاسگزار خواهیم بود.

*افرادی که علاقه‌مند به کارهای عام‌المنفعه  هستند چطور باید آغاز کنند؟ 

اولین کار تعریف هدف و مشورت با آگاهان و بررسی همه جوانب است. دومین اصل داشتن برنامه و تعریف مراحل کار در کوتاه‌مدت و دراز مدت. سومین مهم، داشتن صبر و حوصله است. کسی که قصد دارد برای بر آورده شدن علایق خود حرکت کند باید انتظار شنیدن انواع صحبت‌های ناخوشایند و دلسردکننده را داشته باشد ولی بدون بحث و دلخوری با آرامش کار خود را انجام دهد و بداند گذر زمان همه‌چیز را حل می‌کند.

 *در انتها از برنامه‌های آینده‌تون  بگید

برای آینده این پویش که فقط تبلیغ و تلاش برای گسترش این حرکت محیط زیستی، فرهنگی لازم است، همین کاری که الان شما دارید برای من انجام می‌دید و ان‌شاالله که یاران سبزاندیش ما رو جلب کنه. اما گام بعدی من ان‌شاءالله اگر خدا بخواهد و بسترش فراهم بشود پسماند‌های پارچه‌ای خواهد بود. به زعم من در حال حاضر این مورد از همه بیشتر نیاز به دیده شدن دارد.