چرا 500 میلیارد تومان بودجه توانخبشی معلولان بایکوت شد؟ / مروتی، مدیر کمپین معلولان: پول امسال را ندادند، همان را هم در بودجه سال آینده حذف کردند

اعتمادآنلاین| نیلوفر حامدی- بیش از یک هفته است که دولت بودجه سال 1400 را به مجلس فرستاده و نمایندگان هم در بهارستان مشغول بررسی این لایحه مهم اقتصادی کشور هستند. با سپری شدن این مدت اما کسی حواسش به معلولان نیست. در حالی که روز جهانی آنها هم گذشته و مسئولان در بخش‌های مختلف از همدلی و حمایت بیشتر از این افراد حرف زدند، اما از نظر این قشر آسیب‌پذیر در کشور، اظهارات مسئولان سال‌هاست که در حد شعار باقی مانده و هیچ عزمی برای برطرف کردن مشکلات آنها وجود ندارد.

یکی از بارزترین نمادهای این بی‌توجهی از دید معلولان، پرداخت نشدن بودجه مربوط به بیمه توانبخشی است. 500 میلیارد تومانی که قرار بود از ابتدای سال به این افراد داده شود، اما نهمین ماه سال هم به روزهای پایانی‌اش نزدیک شده و هیچ خبری از این مبلغ نیست؛ دریغ از یک ریال. از سوی دیگر، مسئولان نه تنها بودجه تصویب‌شده سال گذشته را پرداخت نکردند بلکه این بودجه در لایحه سال آینده نیز به طور کلی حذف شده است.

9 ماه از سال گذشته و بودجه معلولان را نمی‌دهند

بهروز مروتی، مدیر کمپین معلولان کشور که فعالیتش برای تصویب لایحه معلولان را از سال 95 آغاز کرده است، در توضیح این مورد به اعتمادآنلاین می‌گوید: «طبق تبصره 14 قانون بودجه سال 1399 مبلغ 500 میلیارد تومان برای بیمه توانبخشی اختصاص دادند. این مبلغ طبق ماده 6 قانون حمایت از معلولان در نظر گرفته شده تا صرف هزینه‌های مربوط به توانبخشی، کاردرمانی، گفتاردرمانی و فیزیوتراپی معلولان شود. ما از ابتدای سال پیگیر این بودجه بودیم اما تا به همین امروز که 9 ماه گذشته و حتی روز جهانی معلولان را هم پشت سر گذاشته‌ایم ریالی از این وجه را دریافت نکرده‌ایم.»

او معتقد است این مبلغ درد بزرگی را هم از معلولان دوا نمی‌کند: «نکته قابل توجه اینکه این مبلغ چهار درصد نیاز معلولان در امر توانبخشی را هم تامین نمی‌کند و بسیار ناچیز است، اما همان هم می‌توانست مشکل عده‌ای را حل کند که آن را هم دریغ کردند. کسی حواسش نیست که با وقفه‌های اینچنینی چقدر اوضاع برای معلولان دشوار می‌شود؛ به ویژه اینکه بحران کرونا هم از ماه‌ها پیش آغاز شده و معیشت مردم در سراسر دنیا به ویژه ایران تحت تاثیر این بیماری و ویروس کشنده قرار گرفته است. فراموش نکنید که وقفه افتادن در درمان‌هایی مثل گفتاردرمانی و فیزیوتراپی باعث هدر رفتن هزینه‌های قبلی و زمانی می‌شود که صرف آن شده بود. چنین درمان‌هایی یک فرایند به هم پیوسته است و هر وقفه‌ای در آن می‌تواند تمام ارزش کار را از ابتدا تا انتها هدر دهد. ضمن اینکه هزینه‌های درمانی هم چند برابر شده است و همه اینها در کنار هم ضمن ایجاد اختلالات مختلف جسمی برای معلولان تنش‌های روحی روانی شدیدی نیز برای آنها و همچنین خانواده ایشان به وجود می‌آورد.»

ردیف توانبخشی معلولان را از بودجه معلولان حذف کرده‌اند

مروتی اما نسبت به بودجه سال آینده هم ابراز نگرانی می‌کند؛ جایی که دیگر به طور کلی دست به حذف این ردیف از بودجه زده‌اند: «مسئولان کشور نه تنها مبلغ تعیین‌شده سال قبل را پرداخت نکردند که برای راحت شدن خیال خودشان و برای اینکه دیگر دردسری هم نداشته باشند و لازم نباشد به ما یا رسانه‌ها پاسخ بدهند این ردیف را از بودجه سال آینده به طور کلی حذف کرده‌اند.»

این فعال حوزه معلولان معتقد است پیگیری حقوق معلولان اساساً دغدغه مدیران نیست: «ناراحتی ما از این است که مساله معلولان برای مسئولان کشور و مشخصاً سازمان برنامه و بودجه به هیچ عنوان مساله و دغدغه نیست. در غیر این صورت 500 میلیارد تومان عددی نیست که نتوان آن را از ابتدای سال پرداخت کرد. حتی اگر ماهی 30 میلیارد تومان هم می‌دادند تا به امروز تمام شده بود. حالا هم که به طور مداوم روی افزایش 30 درصدی بودجه برای سال آینده تمرکز کرده‌اند اما به جزئیات آن نمی‌پردازند. بودجه معلولان برای امسال- که سال گذشته تعیین شده بود- 13هزار میلیارد بود و هزینه این بودجه 20 هزار میلیارد تومان. اما برای سال آینده بودجه به 17 هزار میلیارد رسیده در حالی‌ که هزینه به 38 هزار میلیارد افزایش پیدا کرده که این یعنی آن افزایش 30 درصدی هیچ ارزشی نخواهد داشت.»

فعالان معلولان طی ماه‌ها بارها سراغ بودجه خود رفته‌اند، اما به جایی نرسیده‌اند: «طبق ماده 79 برنامه توسعه ششم، مستمری معلولان و به طور کلی مددجویان کمیته امداد و بهزیستی باید 20 درصد دستمزد باشد. همچنین ماده 27 قانون حمایت از معلولان دولت را موظف کرده است که به افراد دارای معلولیت شدید و خیلی شدید که قادر به کسب درآمد هستند و نیازمند تلقی می‌شوند حداقل درآمد را بدهد که این مبلغ بیش از چیزی است که به مددجویان در حال حاضر داده می‌شود. ما در این ماه‌ها تلاش زیادی کردیم؛ سراغ وزارت بهداشت رفتیم و حتی سعید نمکی وزیر بهداشت به آقای نوبخت رئیس سازمان برنامه و بودجه نامه نوشت ولی اتفاقی نیفتاد. بهزیستی هم در کارهای خودش مانده و بعید است که بتواند مطالبات ما را پیگیری کند. در واقع اکثر نهادها در مقابل سازمان برنامه و بودجه هیچ توان خاصی ندارند.»

با ماهانه 192 هزار تومان ادعا می‌کنند قانون حمایت از معلولان اجرا می‌شود

او ادامه می‌دهد: «با پرداخت 120 هزار تومان ماهانه به 192 هزار خانوار می‌گویند ماده 27 را اجرا می‌کنند. رقمی را که باید دست‌کم حدود 2 میلیون تومان باشد به 120 هزار تومان تقلیل داده‌اند و می‌گویند اجراکننده قانون حمایت از معلولان هستند. عددی که به نیم درصد اصلی هم نمی‌رسد ولی آن را به حساب اجرا شدن می‌گذارند. البته که تصویب قانون حمایت از معلولان تنها یک حرف و رفع وظیفه و مسئولیت برای مسئولان بود چراکه به بندهای آن هیچ التزامی ندارند.»

مروتی در پایان می‌گوید مشکل تنها در حد مسائل اقتصادی هم نیست: «مساله فقط در حد بودجه نیست؛ مثلاً کمیته نظارت بر اجرای قوانین باید دست‌کم هر 2 ماه یک بار از شرایط معلولان گزارش تهیه و آن را در صحن مجلس قرائت کند. پس از آن گزارش باید منتشر شود اما تا به امروز این اتفاق نیفتاده است. روز جهانی معلولان امسال را همچون سال گذشته تجربه کردیم اما کسی برای گوش دادن به حرف‌های ما نیامد. در نهایت به رهبری نامه نوشتیم که آخرین امید ماست. مساله ناراحت‌کننده اینجاست که می‌دانیم تمام این کارها برای کشتن وقت است. همه مسئولان به خوبی می‌دانند که اگر بودجه‌ای در سال خودش پرداخت نشود، دیگر مشمول سال آینده نخواهد شد، در نتیجه آقایان هم دنبال همین هستند.»