گزارش روزنامه اعتماد از قطع درختان امامزاده رشت / متولی بارگاه امامزاده هاشم: یکی از ۱۰ دلیل قطع درختان گسترش فضای حرم بود
متولی بارگاه امامزاده هاشم گفت: یکی از ۱۰ دلیل قطع درختان گسترش فضای حرم بود.
نیره خادمی-درختها که یک به یک روی زمین افتادند، مردم محله دیدند که چطور زمین خدا به لرزه افتاد. کارگران با ارههای برقی به جان درختهای قدیمی امامزاده هاشم رشت افتاده بودند و ۸ تا ۱۵ درخت را قطع کردند. عصر یکشنبه، یکی از زنان محل که شهروز تحملی او را خالهخانم صدا میکند، این صحنه را دیده بود و وقتی به کوچه رسید به محض دیدن او و بقیه مردم محله خبر را به آنها گفت.
به گزارش اعتماد، شهروز تحملی که از کودکی در همین محله بزرگ شده، بارها زیر سایه این درختان خستگی به در کرده و حتی در آرامستان امامزاده که کنج این درختان است عزیز خاک کرده است، طاقت نیاورد. ماشین را آتش کرد تا برود و با چشمهای خود ببیند؛ بلکه هم بتواند کاری کند. گفتند مجوز دارند، تصمیمها از قبل گرفته شده و قرار است محوطه را سنگ فرش کنند و انگاری درختها مزاحم سنگفرش و بازسازی حیاط حرم بودند؛« وقتی رسیدم غروب بود و هنوز داشتند میبریدند. درختانی که شاید قدمت آنها به ۲۰۰ سال هم برسد را قطع کرده بودند و همه روی زمین افتاده بودند. دیگر کاری هم نمیشد کرد. من هنوز هم بهخاطر این موضوع قلبم گرفته است. وسط محوطه هم بزرگترین درخت قرار داشت که در تابستان همه مردم و مسافران زیر سایه آن استراحت میکردند اما آن را زودتر از همه قطع کرده بودند. یعنی همان درخت بزرگی را که نباید میبریدند را اول از همه بریده بودند و خیلیها به خاطر قطع همان یک درخت تنومند هم بسیار ناراحت شدند.قدمت این درخت حتی از تنه بریده شده آن هم مشخص است. خانه ما اولین و نزدیکترین خانه به حرم است. ما خودمان در حیاط امامزاده بزرگ شدیم. تا جایی که ما میدانیم دستور برای بریدن چند درخت بود ولی همه را بریدند.دستور از هر طرف هر جایی که باشد بدون هماهنگی اوقاف که اتفاق نیفتاده است.» امامزاده هاشم یک محوطه خیلی بزرگ دارد که روی بلندی قرار دارد و سالیان درازی است که توسط درختان احاطه شده است؛ «این درختها در حفظ و نگهداری و نریختن و لغزش زمین آن منطقه هم تاثیر زیادی داشت. کسی که بخواهد فضاسازی کند یا منطقه را سنگفرش کند این درختان اتفاقا به زیبایی آن سنگفرش اضافه میکرد. اگر در اروپا هم این کار را انجام میدادند؟ خیر هیچ کس جرات نمیکرد به هیچ بهانهای چنین کاری انجام دهد. حتما آن را حفظ میکردند. قربان آقا بروم اما درخت با آن همه سابقه آنجا مانده بود و اصلا اعتبار منطقه بود. هر کس درخت را میدید متوجه اصالت منطقه میشد.» مردم محلی که آن روز این صحنهها را دیدند ابتدا از دهیاری و شورای محله ناراحت شدند و گلایه کردند اما بعد متوجه شدند آنها به محض اطلاع از ماجرا سعی کردهاند در مقابل قطع درختان بایستند اما نتوانستند؛ « درختهایی که اطراف حرم بودند اصلا هیچ مانعی برای کسی ایجاد نمیکردند. آن درخت بزرگ جز خوشگلی هیچ چیزی دیگری نداشت. مزاحم هیچ کس نبود. باید تابستان بیایید آنجا را ببینید، سال دیگر آفتاب که بزند بدون درختان فکر نمیکنم هیچ کس در حیات امامزاده بماند. فقط همان درخت بود که سایهبان مردم بود. خیلیها زیر این درخت قرار میگذاشتند، مثلا فلانی فوت کرده بود و زیر همان درخت قرار میگذاشتند تا برای مراسم تدفین هماهنگیها را انجام دهند. ماه رمضان و ماه محرم؛ این درخت در محوطه و زندگی جاری مردم نقش بسیار زیادی داشت. من معمولا مسیر را به دیگران نشان میدادم و پیشنهاد میکردم بالاتر بروند و چند دقیقهای همانجا استراحت کنند. ازسوی دیگر محوطه اطراف امامزاده هاشم به قدری بزرگ هست که درخت مزاحم کسی نباشد، ضمن اینکه آن درختان اطراف مثل یک ستون تمام دیوارهای حرم را نگه داشته بودند. آنجا باران میگیرد و تبدیل به سیل میشود و احتمال لغزش زیاد است. همین درختان بیچاره قبل از آن حصاری که دور حرم کشیدهاند، محوطه را از خطر دور نگه میداشت اما حالا آنها را از بین بردند.»
مسوولان باید پاسخگو باشند
شهروز تحملی تنها کسی نیست که نسبت به قطع درختان امامزاده هاشم گلایه دارد. مرتضی خوشسیرت، دوندهای که اهل استان گیلان است در اینستاگرام از این اتفاق تحت عنوان «فاجعه سبز در رشت» یاد کرد و نوشت: صحن امامزاده هاشم، محلی که باید نماد احترام به طبیعت و تاریخ باشد، تبدیل به محوطه قطع درخت شده است. درختانی که شاید از زمان قاجار در آنجا ایستاده بودند، حالا زیر تبر رفتهاند. پرسش ما از اداره اوقاف: این حجم از تخریب محیطزیست شهری با چه توجیهی صورت گرفته است؟ آیا قانون، اجازه نابودی این سرمایه بزرگ زیستمحیطی را به شما داده است؟مسوولان باید بدانند که مردم اجازه نخواهند داد این تخریب بدون ثبت و پاسخگویی بماند. این عمل، نه تنها به محیطزیست، بلکه به ساحت اعتقادات مردم هم بیاحترامی است.با به اشتراکگذاری این پست، صدای ما را بلندتر کنید.»
رایزنی شورا نتیجهای نداشت
یکی از افراد محلی هم که نخواست نامش در گزارش قید شود به خبرنگار «اعتماد» گفت که حدود دو ماه پیش اداره منابع طبیعی اسناد مالکیت این درختها را از دهیاری استعلام کرده است و بعد احتمالا مجوز را داده. دهیاری و ریاست آنهم البته همان ابتدا و پس از اطلاع از دستور قطع درختان، تلاش کرده تا جلوی این کار را بگیرد، چراکه درختان قدمت چند صد ساله داشتند و به نوعی یادگار این اهالی و این امامزاده است اما هیچ توجهی به درخواستها نشد. عصر روز سهشنبه رییس شورای اسلامی امامزاده هاشم بیانیهای را با این مضمون صادر کرد:« براساس قوانین و مقررات جاری کشور، صدور مجوز قطع درختان خارج از حدود اختیارات دهیاری است و مرجع قانونی صدور چنین مجوزهایی با توجه به مالکیت عرصه، اداره منابع طبیعی است و درخصوص املاک وقفی، این امر در حیطه اختیارات سازمان اوقاف و امور خیریه و با اخذ مجوز از مراجع ذیربط انجام میشود. دهیاری امامزاده هاشم تنها در چارچوب قانون میتواند نقش اطلاعرسانی یا همکاری داشته باشد و هیچگونه اختیار قانونی برای صدور مجوز یا اتخاذ تصمیم در زمینه قطع درختان ندارد؛ با این حال، باتوجه به حساسیت موضوع و دغدغههای بهحق شهروندان و جنبههای اعتقادی و احساسی این مساله، رایزنیهایی ازسوی رییس شورای اسلامی و با حضور جمعی از اهالی، با مدیریت آستان مقدس امامزاده هاشم انجام شد تا از قطع درختان یا دستکم از ادامه آن جلوگیری شود و متاسفانه این پیگیریها درنهایت به نتیجه مورد انتظار منجر نشد.»
مجوز داشتیم
حاجتی ، متولی بارگاه امامزاده هاشم که قطع درختان را در دستور کار خود قرار داده است هم در گفت و گو با خبرنگار «اعتماد» میگوید که برای این کار مجوز داشته است.
آقای حاجتی در روزهای گذشته قطع درختان امامزاده هاشم باعث ناراحتی مردم محلی شد. چرا این درختها را قطع کردید؟
به خاطر این بود که درختها پوسیده بود، شاخههای آن پایین میافتاد. ما در آنجا جمعیت داریم و نمیتوانیم درختهای پرخطر را آنجا نگه داریم. عمر آنها که تمام میشود باید کمکم آزاد شوند ازسوی دیگر ما بحث توسعه همان قسمت ساختمان را داریم.
مشکل درختها دقیقا چه بود؟ آفت یا بیماری خاصی داشتند؟
کهولت سن داشتند، انسان هم یک روز عمرش تمام میشود. منابع طبیعی هم پس از بازدید مجوز داد ما بدون مجوز کاری انجام نمیدهیم.
عنوان کردید که پرخطر بوده و شاخههای آن میریخته است. آیا تا به حال حادثهای پیش آمده بود که نسبت به این موضوع تاکید دارید؟
بعضی وقتها پیش میآید. ما نمیتوانیم بگوییم پیش آمد. ما باید از چیزی که خطرآفرین باشد جلوگیری کنیم.
یکی از دلایل شما بازسازی و گسترش فضای حرم بوده است. بله؟
شاید این یکی از ده مورد باشد. یکی این و دیگری سن درختها بالا بود و شاخههای آن پوسیده بود و میافتاد پایین و هر لحظه احتمال خطر داشت.
این درخت ها چند سال داشتند؟
چندینبار کارشناس آمد و تایید کردند. درختهای بیشتری بود اما آنها گفتند همین دو تا و چند تا هم کنار آن و به ما مجوز دادند.
چند درخت قطع شده است؟
8-7تایی بود. هر چندتایی که به ما مجوز دادند، انجام دادیم.
داخل محوطه چند درخت هست؟
باز هم هست دیگر. من نشمردهام.
یعنی نشمردهاید که در محوطه تحت مدیریت شما چند درخت وجود دارد؟
درخت زیاد است، من نمیتوانم درختها را بشمارم. درختها خطرساز شده بودند و باید قطع میشدند.
آیا عملیات تمام شده است یا هنوز ادامه دارد؟
نه نه انجام شد. چند تا درخت بود دیگر... انجام شد.
چه درختانی بودند؟
درختها چنار بود و چند درخت دیگر.
قدمت درختان چند سال بود؟
من نمیدانم. شاید به دنیا نیامده بودم هنوز.
شما از محلیهای این منطقه هستید؟
بله.
خودتان از کودکی و نوجوانی با این درختها مأنوس نبودید و خاطره نداشتید؟
درخت هست. باز هم هست.
کهنسالی درخت به معنای پایان عمر آن نیست
متولی امامزادههاشم ادعا کرد که درختهای قطع شده چنارهای خطرسازی بودهاند اما به گفته مردم محلی این درختها بیشتر آزاد بودهاند و خطری هم نداشتهاند. ازسوی دیگر مطالعات دانشگاهی نشان میدهد که کهنسالی درخت به معنای پایان عمر آن نیست ازجمله یک مطالعه منتشرشده توسط Frontiers که تایید میکند درختان بزرگتر و مسنتر ظرفیت ذخیرهسازی کربن بیشتری دارند. مطالعه حاضر بهطور خاص روی درختان با قطر حداقل ۲۱ اینچ در سراسر جنگلهای ملی در اورگان و واشنگتن متمرکزشده است. دکتر دیوید میلدرکسلر محقق ارشد این مطالعه گفته است: درختان بزرگ سهم کمی از درختان جنگل را دربر میگیرند اما نقش مهمی در کل جامعه جنگل دارند. بسیاری از عملکردهای منحصربهفرد آنها صدها سال طول میکشد تا جایگزین شوند. کارشناسان این مطالعه تشخیص دادند، هنگامیکه درختان بهاندازه بزرگی رسیدند، هر افزایش اضافی در قطر بهطور قابلتوجهی ظرفیت ذخیره کربن را افزایش میدهد.
یک محوطه تاریخی- مذهبی را قلع و قمع کردند
رسول اکبری، یکی از افراد محلی و البته از دوستداران محیطزیست منطقه که روز یکشنبه اتفاقی متوجه قطع درختان امامزاده هاشم شده بود به «اعتماد» میگوید:« ما خودمان در جنگل بزرگ شدهایم و میدانیم این درختها دستکم هزار سال دیگر هم عمر میکردند. درختها تنومند و قوی بودند. محلیها میگفتند زمانی که درختهای روبهروی پله را انداختند به قدری که سنگین بودند، زمین اینجا به لرزه در آمد. این فاجعه و جنایت صورت گرفته است. متاسفانه گاهی پای منافع شخصی در میان است و به عنوان مثال پورسانت سنگفرش یک زمین اینچنینی گاه دو، سه میلیارد تومان است. از کارگرها پرسیدم به من گفتند؛ میخواهند اینجا را مثل آستانه سنگفرش کنند. قدمت امامزاده حدود ۴۰۰ سال است و این درختها سالهاست روی آن تپه از توفانها جان سالم به در بردهاند. مسوولان باید پاسخگو باشند، چراکه یک محوطه تاریخی-مذهبی را قلع و قمع کردند. اینگونه درختها میلیونها سال زنده ماندهاند و اگر بشر اجازه دهد سالهای زیاد دیگری هم میمانند و خودشان را بازسازی میکنند. سیستم ایمنی اینها بسیار قوی و قوی تر از انسان است. قیمت هر درخت شاید ۲۰۰ هزار دلار باشد به راحتی قطع شود؟ ظاهرا مجوز قطع ۹ درخت را گرفتهاند اما ۲۰ تا را بریدهاند. یکجوری هم بریدند که کسی اعتراض نکند. مردم هم اعتراض کرده بودند و گویا توجه نکردند. هیچگونه توجیهی برای بریدن این درختها قابل قبول نیست.» او میگوید که مردم خیلی از لحاظ روحی غمگین و متاثر و ناامید شدهاند و بسیاری از آنها هم حالا در اینباره مطالبهگر شدهاند؛ «یک نفر در خانهاش درخت قطع میکند آدم ممکن است کاری نداشته باشد اما این درختها در مکان عمومی قطع شدهاند و بیتالمال و متعلق به همه مردم است.» در ادامه اما پیگیریهای خبرنگار «اعتماد» برای دریافت پاسخ از مرزبانی، مدیرکل منابع طبیعی استان گیلان از روز سهشنبه بی نتیجه ماند. مقام روابط عمومی این نهاد، توجیه دیدار مردمی مدیر مربوطه را برای عدم پاسخگویی پیش کشید و خود نیز وعده داد که روز آینده روند پاسخ به سوالات را تصریح خواهد کرد اما یک روز بعد، نه تنها مدیر مربوطه که مقام روابط عمومی هم تماسهای خبرنگار «اعتماد» را بی پاسخ گذاشتند. درنهایت اما چند ساعت بعد کامیار مرزبانی، مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری گیلان در گفت و گو با ایرنا از درخواست قطع ۲۴ اصله درخت شامل ۱۵ چنار، پنج مورد آزاد و چهار اصله درخت اوجا در تاریخ ۱۸ آبان امسال ازسوی اداره اوقاف و امور خیریه به این نهاد خبر داد و گفت: «موضوع درخواست در کمیته فنی ادارهکل منابع طبیعی و آبخیزداری مطرح شد و پس از بازدید و بررسی عوامل فنی از عرصه مربوطه، درنهایت با قطع هفت اصله درخت چنار و دو اصله اوجا به دلیل پوسیدگی عمیق درختان، تمایل به اطراف، وزش باد و نزدیکی به بنای مسکونی موافقت و مجوز لازم صادر شد.» با وجود همه اینها اما همچنان این سوال و ابهام برای مردم محلی امامزاده هاشم باقی است که منابع طبیعی استان براساس چه روند و مستنداتی درختانی که در ظاهر مشکلی نداشتند را پوسیده و خطرساز تشخیص داده است.
دیدگاه تان را بنویسید