منشا بروز ادعاهایی تکراری؛ ربیعی: حمایت‌های جهانی از امارات درباره جزایر سه‌گانه می‌تواند ایران را در مجامع بین‌المللی به چالش بکشد

لیلا پایدار- در پایان نشست چهارشنبه شورای همکاری خلیج فارس که به میزبانی منامه، پایتخت بحرین برگزار شد، شورای همکاری خلیج فارس مجدداً در این نشست، ادعا کرد که جزایر سه‌گانه ایرانی تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی متعلق به امارات است و بر حمایت از حق حاکمیت امارات از این جزایر تاکید کرد. شورای همکاری در حالی از ایران خواستار پاسخ به دعوت امارات برای حل این قضیه از طریق مذاکره یا روی آوردن به دیوان بین‌المللی دادگستری شده، که تهران بارها تاکید کرده است که این جزایر بخش جدایی ناپذیر از خاک کشور است.

شورای همکاری خلیج فارس با دخالت در امور داخلی ایران، ضمن محکوم کردن ساخت و ساز در این جزایر ایرانی، به اظهارات برخی مقامات جمهوری اسلامی ایران درخصوص این جزایر اشاره و رزمایش نظامی ایران در جزایر سه‌گانه را نیز محکوم کرد.

شورای همکاری خلیج فارس همچنین سفرهای مکرر مقامات بلندپایه ایران به جزایر ایرانی و اظهاراتی را که تنش زا و علیه امارات خوانده، محکوم کرد.

شورای همکاری همچنین ادعا کرد که میدان آرش (الدره) در آب‌های سرزمینی کویت قرار دارد و مالکیت منابع طبیعی آن در منطقه آبی مشترک عربستان و کویت است.

در همین راستا، حسین ربیعی کارشناس مسائل خاورمیانه در گفت‌وگو با خبرنگار اعتمادآنلاین با اشاره به بیانیه اخیر شورای همکاری خلیج فارس و طرح مجدد ادعاهای امارات درباره جزایر سه‌گانه ایرانی، اظهار کرد: متأسفانه بیش از سه دهه است به‌ویژه از سال ۱۹۹۲ به بعد که امارات متحده عربی به‌تدریج ادعاهایی علیه حاکمیت ایران بر جزایر سه‌گانه مطرح کرده و این ادعاها را در مجامع مختلف، از جمله شورای همکاری خلیج فارس و اتحادیه عرب، پیگیری کرده است. 

وی افزود: تکرار مداوم این ادعاها در بیانیه‌ها و نشست‌های منطقه‌ای باعث شده این موضوع در میان کشورهای عربی، به‌خصوص اعضای شورای همکاری خلیج فارس، به‌عنوان یک خواسته قطعی و حقی مسلم برای امارات جلوه کند و عملاً به یک گفتمان تثبیت‌شده تبدیل شود.

او در ادامه گفت: امارات متحده عربی طی این مدت توانسته حمایت‌های قابل‌توجهی از قدرت‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای جلب کند. اتحادیه اروپا از نخستین بلوک‌های سیاسی بود که در دهه نخست قرن بیست‌ویکم به شکلی از ادعاهای امارات حمایت کرد. 

به گفته ربیعی، در ادامه ایالات متحده نیز در این مسیر قرار گرفت و از سال‌های ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ به بعد، حتی برخی کشورهایی که روابط خوبی با ایران داشته‌اند، مانند چین و روسیه، نیز در ادبیات رسمی خود از مواضع امارات پشتیبانی کردند.  امروز می‌توان گفت تقریباً تمامی اعضای شورای امنیت سازمان ملل دست‌کم به شکل ضمنی بر این ادعاها صحه گذاشته‌اند و این وضعیت به مرحله‌ای خطرناک رسیده است.

ربیعی درباره پیامدهای امنیتی این روند و لفاظی‌های اخیر در بیانیه شورای همکاری نیز توضیح داد: این بزرگ‌نمایی و جاافتادن ادعاها در روابط کشورهای منطقه اولین نتیجه‌اش ایجاد واگرایی است. تا زمانی که چنین موضوعی پابرجا باشد، امکان هرگونه همگرایی واقعی میان ایران و کشورهای عربی منطقه تضعیف می‌شود و عملاً مانعی جدی بر سر راه شکل‌گیری ترتیبات امنیت جمعی در خلیج فارس خواهد بود.

این کارشناس خاورمیانه افزود: از سوی دیگر، با توجه به حمایت‌هایی که امارات از قدرت‌های بزرگ جهانی کسب کرده و در مقابل، تحولاتی که ایران را در یکی دو دهه اخیر تحت تاثیر قرار داده است، این روند می‌تواند خطرناک شود. به‌خصوص که احتمال دارد امارات با اتکا به همین پشتیبانی‌ها موضوع را به شورای امنیت یا سایر مراجع بین‌المللی ارجاع دهد. 

او در پایان خاطرنشان کرد: در نظام بین‌الملل، تصمیمات لزوماً مبتنی بر حقوق و قواعد حقوقی نیست؛ بنابراین چنین اقدامی می‌تواند برای ایران دردسرهای سیاسی و دیپلماتیک ایجاد کرده و در آینده به یک چالش جدی تبدیل شود.