اعتراض یک اقتصاددان به پرداخت خسارت حادثه انفجار بندرعباس از محل کاهش درآمد مالیاتی؛ ابتدا باید مشخص شود مقصر چه کسی است

 وحید شقاقی‌شهری، اقتصاددان و استاد دانشگاه درخصوص پرداخت خسارت‌های «بندر شهید رجایی» از محل درآمد مالیات‌ها با روزنامه اعتماد گفت‌وگو کرده است.

به گزارش اعتماد، بخش‌های مهم این گفت‌‌وگو را در ادامه می‌خوانید:

• چنین رویکردی در پرداخت خسارات از محل درآمدهای مالیاتی، در نظام‌های مالی دنیا معمول نیست و در موارد مشابه در دیگر کشورها یا شرکت‌های بیمه متعهد به پرداخت کامل خسارات هستند یا دولت‌ها از محل صندوق‌های ویژه‌ای مانند «صندوق حوادث غیرمترقبه» یا از منابع خارجی و کمک‌های بین‌المللی استفاده می‌کنند.
• پرداخت مستقیم خسارت از محل کاهش درآمد مالیاتی دولت، هم در تجربه‌های بین‌المللی نادر است و هم می‌تواند فشار مضاعفی بر بودجه وارد کند؛ به‌ویژه در شرایطی که دولت با کسری بودجه مواجه است.
• نکته مهم دیگر، تعیین مقصر حادثه است، زیرا تا زمانی که مشخص نشود که مقصر این انفجار بخش خصوصی (مثلا اپراتور یا پیمانکار بندر) بوده یا بخش دولتی (به واسطه سهل‌انگاری یا عدم نظارت وزارتخانه‌ها)، تصمیم‌گیری درباره تامین خسارات نمی‌تواند عادلانه و منطقی باشد.
• چنانچه تقصیر متوجه نهادهای دولتی باشد، طبیعی است که دولت مسوول جبران خسارات باشد؛ اما اگر قصور از جانب بخش خصوصی بوده باشد، باید مطابق قانون، این بخش پاسخگوی خسارات وارده باشد.
• نباید فراموش کرد که نظام مالیاتی یک جاده دوطرفه است، مودیان مالیات پرداخت می‌کنند و در مقابل، انتظار خدمات عمومی، شفافیت و پاسخگویی دارند. ضمن آنکه استفاده از منابع مالیاتی برای جبران خسارات خاص، بدون نظرخواهی عمومی یا شفاف‌سازی دقیق، ممکن است منجر به بی‌اعتمادی شود، به‌ویژه اگر چنین تصمیمی در فضای مبهم، بدون تعیین دقیق مقصر و بدون بررسی منابع جایگزین دیگر اتخاذ شود.
• درنهایت پرداخت خسارات وارده به بندر شهید رجایی ضرورتی انکارناپذیر است، اما محل تامین منابع مالی آن نیازمند بررسی دقیق، شفاف‌سازی عمومی و رعایت اصول عدالت مالیاتی است و شایسته است که دولت پیش از اجرای این تصمیم، گزارش روشنی درباره ارزیابی خسارات، نقش بیمه‌ها، منابع جایگزین و جایگاه مودیان مالیاتی در این فرآیند ارایه دهد.