nft چیست و چه کاربردی دارد؟ ان‌اف‌تی به زبان ساده

NFT چیست واقعا؟ چه کاربردی دارد؟ چرا این روزها همه درباره‌ی NFT صحبت می‌کنند؟ اگر این سوالات نیز در ذهن شما هست، با ما همراه باشید تا در مورد توکن‌های NFT بیشتر بدانید. توکن NFT که مثل تمام ارزهای دیجیتال، بر بستر شبکه‌های بلاکچین فعال است که این روزها به یکی از مفاهیم و موضوعات پرجست‌وجو و پرطرفدار در دنیای جذاب کریپتوکارنسی تبدیل شده است. قبل از اینکه در مورد NFT چیست صحبت کنیم، باید بدانید که ان اف تی ها، توکن هستند.

قابل تعویض بودن چه معنایی دارد؟

قابل تعویض بودن به این معنی است که شما می توانید یک ارز یا یک دارایی را با یک ارز دیگر به همان ارزش، مبادله و تعویض کنید؛ اما غیرقابل تعویض بودن، عکس این مفهوم است. یعنی شما نمی‌توانید یک دارایی را با همان سبک دارایی، مبادله کنید. برای درک بهتر این مفاهیم به مثال زیر دقت کنید.

شما از فرد اول 100 هزار تومان که 10 اسکنانس 10 هزار تومانی هستند، قرض می‌کنید. پس از مدتی بدهی خود را با دو تراول چک 50 هزار تومانی پرداخت می‌کنید. به این ترتیب می‌توان گفت که ارز و پول، یک دارایی قابل تعویض است و در کل، ارزش برابری دارند. این مثال در مورد ارزهای دیجیتال مثل بیت کوین، تتر، اتریوم، ریپل، کاردانو و تمام رمزارزها صدق می‌کند. یک اتریوم را می‌توان با یک اتریوم (بدون توجه به قیمت آن) مبادله کرد.

در یک جمع‌بندی می‌توان گفت: ارزهایی که یک واحد آن در مقابل یک واحد دیگر از همان ارز به یک میزان ارزش داشته باشند، تعویض‌پذیر یا Fungible هستند.

NFT چیست؟ آشنایی با توکن های غیر مثلی

توکن‌های غیر قابل تعویض NFT روی بلاک‌چین اتریوم ساخته و جابه‌جا می‌شوند. اینکه مالک یک توکن ان اف تی چه کسی است، در شبکه بلاکچین ثبت می‌شود و تمام سیستم‌هایی که به بلاک‌چین متصل هستند، به اطلاعات آن توکن، دسترسی دارند و کسی امکان ایجاد تغییر در اطلاعات ثبت شده را ندارد.

پس تا اینجا دانستیم که NFTها، خاص و منحصر به فرد هستند و به دلیل استفاده از شبکه بلاک‌چین، امنیت خوبی برای آن‌ها فراهم شده است.

اما اگر بخواهیم NFT چیست را به‌طور خیلی ساده بیان کنیم، باید با ارائه یک مثال دیگر، ماهیت این توکن را کامل توضیح دهیم تا درک کنید.

بیشتر ما ایرانی‌ها، این روزها تصویر علی دایی که در حال راه رفتن روی سن مراسم قرعه‌کشی جام‌جهانی 2022 قطر هست را در اینستاگرام دیده‌ایم و تبدیل به یک خاطره‌ی جذاب و افتخار آمیز برایمان شده است. حالا این موضوع چه ربطی به NFT دارد؟

آقای علی دایی به عنوان کسی که در این ویدیو مشخص است و به نوعی می‌توان گفت که صاحب این تصویر است، می‌تواند ویدیو خود را تبدیل به یک توکن NFT کند و برای فروش در پلتفرم‌های خرید و فروش NFT قرار دهد. حق مالکیت برای علی دایی حفظ می‌شود و اگر کاربرانی قصد خرید این توکن را داشته باشند، می‌توانند قیمت خرید خود را پیشنهاد داده و در واقع، در این مناقصه شرکت کنند.

با خرید توکن NFT، حق مالکیت آن صحنه به خریدار تعلق می‌گیرد و آقای علی دایی به عنوان صاحب اصلی اثر، هر بار که این توکن خرید و فروش شود، درصدی از مبلغ را دریافت خواهد کرد.

افراد زیادی در سراسر دنیا می‌توانند این ویدیوی کوتاه را دانلود کرده و داشته باشند، ولی فرق آن با حالتی که شما توکن را خریداری کنید این است که در صورت خرید توکن، شما به عنوان مالک اثر شناخته خواهید شد و نه صرفا شخصی که یک ویدیو را در گالری خود نگه‌داشته است.

همین مثال را می‌توان به آثار هنری مثل موسیقی، نقاشی و... تعمیم داد. اگر یک آهنگ‌ساز، یک قطعه موسیقی خلق کند، می‌تواند با تبدیل آن قطعه موسیقی به توکن NFT، برای خود درآمد خوبی داشته باشد و شخصی که توکن را خریداری می‌کند، حق مالکیت آن قطعه موسیقی را دارد.

پس اگر در آینده آن قطعه موسیقی به دلایل مختلفی مطرح شود و قرار باشد که از آن قطعه در اثری استفاده شود، باید اجازه‌ی شخصی که مالک توکن است، اخذ شود.

NFT با ارزهای دیجیتال چه تفاوت‌هایی دارد؟

مثل ارزهای دیجیتال، توکن‌های NFT نیز یک دارایی دیجیتال محسوب می‌شوند، اما NFTها تفاوت‌هایی با ارزهای دیجیتال دارند که در ادامه‌ی این نوشتار به معرفی این موارد می‌پردازیم.

غیرقابل تعویض هستند

این ویژگی که پیشتر توضیح داده شد، اصلی‌ترین تفاوت بین ارزهای دیجیتال توکن‌های NFT است. همان‌طور که از عنوان کامل NFT (non fungible tokens) برداشت می‎‌شود، این توکن‌ها به‌هیچ وجه قابل تعویض و مبادله یک‌سان نیستند.

قابل تقسیم نیستند

توکن‌های NFT بر خلاف ارزهای دیجیتال قابل تقسیم نیستند، یعنی اینکه شما امکان خرید بخشی از یک توکن NFT را ندارید، یا همه‌ی آن یا هیچ. ولی در ارزهای دیجیتال می‌توانید به اندازه‌ی سرمایه‌ی خود، نیم و یا حتی بخش کمتری از اتریوم یا ارزهای دیگر را خریداری کنید.

نظیر ندارند

کمیابی یکی از ویژگی‌های جذاب NFT‌ها است. توسعه‌دهندگان می‌توانند به‌صورت نامحدود واحدهای توکن ایجاد کنند، اما اغلب آنها ترجیح می‌دهند کمیابی توکن‌های غیرمثلی خود را تا حد زیادی افزایش دهند. از برخی توکن‌های غیرمثلی فقط یک عدد ساخته می‌شود.

منحصر به‌ فرد بودن

این توکن‌ها دارای اطلاعات ثبت شده و غیر قابل تغییر هستند و این اطلاعات همان گواهی اصالت NFT محسوب می‌شود.

مزایای توکن NFT

برخی از مهم‌ترین مزایای این توکن‌ها عبارت‌اند از:

حق مالکیت در آن‌ها محفوظ است

اطلاعات پس از ثبت در بلاک‌های بلاکچین غیرقابل تغییر یا حذف هستند. بنابراین با‌ توجه به این‌که داده‌‌های توکن NFT بر روی بلاکچین‌ها ثبت می‌شود، تحت هیچ شرایطی امکان تغییر داده‌های اولیه‌ی آن‌ها وجود ندارد و حقوق مالک اصلی و ابتدایی اثر همیشه محفوظ می‌ماند.

قابل انتقال هستند

این توکن‌ها را می‌توان در بازارهای خاص و نه در صرافی‌های ارز دیجیتال خرید و فروش کرد. قیمت NFT بر اساس منحصر‌ به ‌فرد بودن آن محاسبه می‌شود.

معتبر هستند

همان‌طور که می‌دانید در فضای بلاکچین امکان جعل و تقلب و وجود ندارد. توکن‌های غیر قابل تعویض نیز در این بستر فعال هستند؛ بنابراین می‌توان به اصالت آن‌ها اطمینان داشت.

پروژه‌های معروف NFT

از پروژه‌های مطرح توکن‌های غیرقابل معاوضه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• OpenSea: سیستم فعال در حوزه ثبت آثار هنری و اشیاء کلکسیونی به واسطه‌ی توکن NFT
• Async.Art: پلتفرمی برای ثبت آثار هنری توسط NFT و خرید و فروش آن‌ها
• Decentraland: یک پلتفرم برای توزیع زمین مجازی
• CryptoKitties: پلتفرمی برای تولید و خرید و فروش گربه در بازی محبوب بلاکچین اتریوم گربه مجازی
• Ethereum Name Service: سیستم ارائه خدمات نام دامنه و ثبت آن به‌واسطه‌ی NFTها

همچنین ان اف تی‌ها، نقش بسزایی در شکل‌گیری دنیای فرادنیا (متاورس) دارند. در تصویر زیر هم برخی از مطرح‌ترین پروژه‌های NFT را مشاهده می‌کنید:

 

معایب و مشکلات توکن‌های NFT

از آن جایی که توکن‌های NFT از امنیت بیشتری برخوردار هستند، توسعه آن‌ها به مراتب کندتر از توکن‌های FT صورت می‌گیرد. بر همین اساس توسعه نرم افزارهای مربوط به توکن‌های NFT گران قیمت‌تر و پیچیده‌تر است.

شبکه‌هایی مثل NFT که غیرمتمرکز هستند، هنوز آنچنان مورد پسند صد در صدی همه کاربران قرار نگرفته‌اند.

مشکلات محیط زیستی نیز یکی دیگر از معایب این توکن به شمار می‌رود. اتریوم نیز مانند بیت‌کوین به سخت‌افزارهای قدرتمندی برای استخراج نیاز دارد که انرژی زیادی مصرف می‌کنند. در تحلیلی که در دانشگاه کمبریج انجام شده، انرژی مصرفی برای استخراج بیت‌کوین با مصرف انرژی کشوری همچون آرژانتین برابری می‌کند.

هدف NFT چیست

اگر  هنرمند هستید و هنر شما قابلیت دیجیتالی شدن را دارد و بازار مناسبی برای فروش آن ندارید می‌توانید آنرا برای فروش به ان اف تی تبدیل کنید.

NFT شدن کار می‌تواند برای شما بسیار سودمند باشد. ان اف تی گزینه‌ای دارد که حتی بعد از فروش اثر، به داد شما خواهد رسید. اگر اثر فروخته شده شما باز هم فروخته شود، درصدی از آن به شما تعلق می‌گیرد.

اگر خریدار هستید، با خریداری کردن NFT می‌توانید از هنرمند مورد علاقه خود حمایت کنید. با خریدن یک اثر حق استفاده از آن را بدست خواهید آورد.

مصرف انرژی اتریومی که در رتبه دوم قرار دارد با میزان مصرف انرژی کشوری همچون لیبی قابل مقایسه است.

حرف آخر! نتیجه‌گیری

در این نوشتار به‌طور خلاصه و مفید، دانستیم که NFT چیست و چه کاربردهایی دارند. در پایان می‌توان گفت که مفهوم NFT در دنیای کریپتوکارنسی، بسیار جدید و هنوز زود است که بتوان درباره‌ی آینده‌ی آن، نظر داد. امروزه افراد زیادی به دنبال کسب سود از طریق خرید و فروش و ساخت NFT هستند، شاخه‌های فعالیت در NFT هر روز درحال گسترش است. اما باید گفت که نباید فراموش کنید که نداشتن دانش کافی در این زمینه، می‌تواند خسارات مالی جبران‌ناپذیری را برایتان به‌همراه داشته باشد. همچون همیشه، پیشنهاد می‌کنیم قبل از ورود به دنیای پیچیده و جذاب ارزهای دیجیتال و توکن‌های غیرمثلی، حتما سعی کنید که دانش و دانسته‌های خود را در حوزه‌های مرتبط مالی و فناوری آن‌ها، بیشتر کنید.

سوالات متداول!

• ویژگی‌های اصلی توکن NFT چیست؟

غیرقابل تعویض بودن-  کمیاب بودن- غیرقابل تقسیم بودن- منحصر به‌ فرد بودن

• توکن‌های NFT چه کاربردهایی دارند؟

ثبت آثار هنر دیجیتالی- صنعت بازی- هنگام معاملات دارایی‌های غیر دیجیتال- ثبت دارایی‌های دیجیتال مانند دامنه‌های اینترنتی