سقف بودجه باید برداشته شود/ پافشاری روی یک قانون اشتباه؛ ممنوع!

قانون سقف بودجه در فوتبال ایران به یک موضوع بحث‌برانگیز و فراگیر تبدیل شده که سایر مسائل را تحت‌الشعاع قرار داده و به کانون توجه تبدیل شده است. 

به گزارش روزنامه اعتماد، با پافشاری روی ادامه این موضوع هرگونه بحث در مورد بهبود و تقویت تیم‌های استقلال و پرسپولیس که در صفحات دیروز و امروز مورد بحث قرار دادیم بدون معنی خواهد بود. این قانون که با هدف اولیه ساماندهی مالی و جلوگیری از هزینه‌های بی‌رویه تدوین شده بود در عمل به مانعی جدی در مسیر رشد و پیشرفت طبیعی فوتبال ایران تبدیل شده است. به جای دستیابی به هدف اصلی خود یعنی کنترل هزینه‌ها و ایجاد تعادل مالی در باشگاه‌ها، قانون سقف بودجه به عاملی بازدارنده در راستای ارتقای کیفیت و جذابیت لیگ برتر تبدیل شده است. 

این قانون با محدود کردن توانایی باشگاه‌ها در جذب بازیکنان باکیفیت و سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها مانع رقابت‌پذیری واقعی تیم‌ها در سطوح ملی و بین‌المللی شد. به‌ویژه تیم‌های پرطرفدار و ریشه‌داری مانند استقلال و پرسپولیس که انتظار می‌رود به دلیل هواداران میلیونی و ظرفیت مالی بالا همواره در اوج باشند بیش از سایرین از این قانون آسیب دیده‌اند. حذف زودهنگام این دو تیم از لیگ نخبگان، پرسپولیس در مرحله گروهی و استقلال در نخستین دور حذفی نشان‌دهنده همین موضوع است. 

به عنوان مثال اگر استقلال و پرسپولیس به عنوان ویترین فوتبال ایران بخواهند برای حضور قدرتمند در رقابت‌های آسیایی و رضایت هواداران، بازیکنان باکیفیت و بین‌المللی جذب کنند، قانون سقف بودجه مانع از این امر می‌شود که اتفاقا امسال در لیگ ‌نخبگان‌ شاهد آن‌ بودیم که چه نتایج افتضاحی مقابل تیم‌های دیگر به خصوص عربستانی‌ها به دست آوردند. در چنین شرایطی، انتظار نمایندگی شایسته فوتبال ایران در آسیا و رقابت جذاب در لیگ داخلی دشوار خواهد بود.

محدودیت‌های قانون سقف بودجه نه تنها کیفیت فنی بازی‌ها را کاهش داده، بلکه انگیزه بازیکنان و مربیان را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد. وقتی بازیکن یا مربی باکیفیت متوجه می‌شود که سقف بودجه باشگاه‌ها اجازه پرداخت دستمزد مناسب یا بازی در تیمی با امکانات بالا را نمی‌دهد، انگیزه‌ای برای حضور در لیگ ایران نخواهد داشت. این امر منجر به مهاجرت استعدادهای برتر داخلی به لیگ‌های دیگر و ورود بازیکنان خارجی درجه دو و سه به فوتبال ایران شده که به افت کیفیت لیگ دامن می‌زند. 

اما اخبار اخیر مبنی بر آمادگی سازمان لیگ برای بازنگری در قانون سقف بودجه امیدواری‌هایی را ایجاد کرده است که بالاخره طراحان این قانون عجیب و غریب از مسیر اشتباه برگردند. درخواست سازمان لیگ از باشگاه‌ها برای ارایه پیشنهادات اصلاحی نشان می‌دهد که مسوولان به مشکلات این قانون پی برده‌اند و قصد اصلاح آن را دارند.

پیشنهاداتی مانند حذف سقف قرارداد و تمرکز بر تشویق باشگاه‌ها به صرفه‌جویی می‌تواند گام مثبتی باشد، اما به نظر می‌رسد برای رفع کامل مشکلات بازنگری اساسی‌تری در قانون سقف بودجه لازم است. به جای تعیین سقف بودجه ثابت و محدودکننده بهتر است سازمان لیگ با رویکردی منعطف‌تر به باشگاه‌ها اجازه دهد بر اساس توان مالی و برنامه‌های استراتژیک خود سرمایه‌گذاری کنند. سازمان لیگ می‌تواند با نظارت دقیق و شفاف از تخلفات مالی جلوگیری کرده و در عین حال به باشگاه‌ها فرصت دهد تا برای ارتقای کیفیت تیم‌ها و رقابت در سطح بالا به صورت منطقی و حساب‌ شده هزینه کنند.

نگرانی برخی نهادها و مدیران فوتبال از بابت حیف و میل سرمایه‌ باشگاه‌ها مخصوصا دو تیم استقلال و پرسپولیس در خرید بازیکنان بی‌کیفیت را هم باید به عهده نهادهای نظارتی مالکین باشگاه‌ها گذاشت. بدون شک هم هلدینگ خلیج‌فارس، هم کنسرسیوم بانکی، هم فولاد مبارکه یا سایر نهادها توانایی نظارت دقیق روی هزینه‌کرد مدیران منصوب را دارند. 

در نهایت، تغییر قانون سقف بودجه تنها راه خروج از وضعیت فعلی و ارتقای سطح کیفی فوتبال ایران است. بدون این تغییر اساسی بحث در مورد تقویت تیم‌ها بی‌معنی خواهد بود. جامعه فوتبال انتظار دارد سازمان لیگ با درک شرایط موجود و بهره‌گیری از نظرات کارشناسان و باشگاه‌ها قانون سقف بودجه را به گونه‌ای اصلاح کند که هم به نظم مالی کمک کند و هم مانع پیشرفت فوتبال ایران نشود. در غیر این صورت، فوتبال ایران در یک چرخه معیوب گرفتار خواهد ماند و هواداران شاهد افت کیفیت و عدم رقابت‌پذیری تیم‌های محبوب خود خواهند بود.